Standaryzacja ICAO jest realizowana poprzez koordynowanie działań Urzędu w zakresie czynności audytowych, prowadzonych w ramach Globalnego Programu Kontroli Nadzoru Nad Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym, opartego na ciągłym monitorowaniu (USOAP CMA – Universal Safety Oversight Audit Programme Continuous Monitoring Approach), którego podstawowym celem jest promowanie światowego bezpieczeństwa lotniczego przez regularne sprawdzanie funkcjonowania systemów nadzoru nad bezpieczeństwem we wszystkich państwach członkowskich ICAO.
Pełne wyniki audytu USOAP CMA wraz z informacjami dostępnymi z innych źródeł poszerzają ogólną wiedzę o poziomie bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w danym kraju oraz umożliwiają określenie konkretnych obszarów, na których powinny skupić się wysiłki zmierzające do poprawy bezpieczeństwa.
Z racji podpisania Memorandum of Understanding pomiędzy Polską a ICAO 23 listopada 2011 r., bieżąca aktualizacja programu USOAP CMA jest obowiązkowa. Zasadniczym i bieżącym zadaniem jest utrzymywanie i aktualizacja informacji w elektronicznym systemie zbierania i analizy danych Online Framework (OLF).
Program USOAP CMA obejmuje następujące, główne moduły:
- State Aviation Activity Questionnaire (SAAQ) – elektroniczny kwestionariusz zawierający kompleksowe informacje dotyczące działalności lotniczej państwa w obszarach: organizacji Urzędu, legislacji, personelu lotniczego, operacji lotniczych, badania wypadków i incydentów lotniczych, techniki lotniczej, żeglugi powietrznej oraz lotnisk;
- EFOD (Electronic Filling of Differences) – moduł elektronicznego zgłaszania odstępstw, występujących w krajowym porządku prawnym, od norm i zalecanych praktyk (SARPs) ICAO zawartych w Załącznikach do Konwencji Chicagowskiej;
- Self-Assesment – moduł elektroniczny służący samoocenie kluczowych obszarów lotnictwa cywilnego w Polsce, poprzez udzielenie odpowiedzi oraz aktualizację statusu tychże odpowiedzi na pytania protokolarne oceniające poziom efektywnej implementacji systemu nadzoru nad bezpieczeństwem;
- State Corrective Action Plans (CAPs) – moduł elektroniczny służący do wprowadzania opisu działań naprawczych wraz z dowodami w stosunku do niezgodności stwierdzonych po audycie USOAP;
- Mandatory Information Request – platforma komunikacyjna informująca o potrzebie dostarczenia przez Urząd niezbędnych informacji wymaganych do przeprowadzenia czynności walidacyjnych przez ICAO w ramach USOAP CMA.
Inspekcje standaryzacyjne
W ramach USOAP CMA, ICAO podejmuje trzy rodzaje działań, mających na celu ciągłe monitorowanie działalności lotniczej państw członkowskich i należą do nich:
- CMA Audit (Continous Monitoring Approach Audit), czyli czynności podejmowane przez zespół ICAO w danym kraju, mające na celu przeprowadzenie systematycznej i obiektywnej oceny systemu nadzoru nad bezpieczeństwem Państwa, przy użyciu zestawu pytań protokołu dla każdego wybranego obszaru audytu oraz wydanie zaleceń, mających na celu usunięcie stwierdzonych uchybień w krajowym systemie nadzoru nad bezpieczeństwem. Co do zasady audyty te są przeprowadzane co 10 lat i dotychczas odbyły się dwie tego typu kontrole:
- CMA Audit 03-12.06.2008 r. – obejmował on wszystkie obszary działalności lotniczej;
- CMA Audit 24.09-02.10.2018 r. – obszar AIG (badanie wypadków lotniczych) oraz AGA (technika lotnicza).
Kolejny CMA Audit planowany jest w 2028 roku.
- ICVM – skoordynowane misje walidacyjne, to działanie, w ramach którego zespół ekspertów ICAO w danej dziedzinie odwiedza Państwo w celu zebrania i oceny dowodów dostarczonych przez Państwo, w ramach potwierdzenia wdrożenia działań naprawczych (CAP), podjętych w celu usunięcia wcześniej zidentyfikowanych niezgodności. Zebrane dowody są przeglądane i zatwierdzane w siedzibie ICAO.
- Off-site validation activity – działania walidacyjne przeprowadzane zdalnie przez zespół ekspertów merytorycznych ICAO, mające na celu ocenę działań naprawczych wdrażanych przez Państwo, w celu usunięcia wcześniej zidentyfikowanych niezgodności. W 2020 roku, w ten sposób został skontrolowany Plan działań naprawczych (CAP) dla niezgodności wykrytych podczas audytu w 2018 roku w obszarze AGA.
Źródła informacji w zakresie standaryzacji ICAO:
- Doc 9735 – Universal Safety Oversight Audit Programme Continuous Monitoring Manual;
- Oficjalna strona internetowa ICAO – icao.int.