Jest to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE.
Do tej pory Wspólnota Europejska posiadała kompetencje w dziedzinie:
- certyfikacji statków powietrznych i związanych z nimi wyrobów, części i wyposażenia w zakresie zdatności do lotu i ochrony środowiska oraz dla certyfikacji organizacji projektujących i produkujących (rozporządzenie 1702/2003);
- nieprzerwanej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zezwoleń udzielanych instytucjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (rozporządzenie 2042/2003).
Na mocy rozporządzenia 216/2008 Wspólnota Europejska nabyła ponadto kompetencje w obszarach:
- licencjonowanie personelu lotniczego;
- operacje lotnicze;
- ocena bezpieczeństwa statków powietrznych z państw trzecich.
Rozporządzenie to wejdzie w życie po upływie 20 dni od dnia publikacji, a więc 8 kwietnia 2008 r. Nie dotyczy to jednak artykułów 5, 6, 7, 8, 9 oraz 10 rozporządzenia (dotyczących opracowania i wydania aktów wykonawczych), które wejdą w życie w terminach określonych w przepisach wykonawczych do tych artykułów, nie później jednak niż dnia 8 kwietnia 2012 r.
Do czasu ich opracowania i opublikowania obowiązują przepisy dyrektywy Rady 91/670/EWG (dot. procedur wzajemnego uznawania licencji wydawanych przez Państwa Członkowskie załodze w lotnictwie cywilnym), dyrektywy 2004/36/WE (dot. inspekcji SAFA) oraz załącznika nr III do rozporządzenia (EWG) nr 3922/91 (tzw. EU-OPS).
Przewiduje się, że przepisy wykonawcze zostaną opublikowane w okresie od 2009 r. do 2012 r.
Rozszerzenie zadań EASA o obszary dotyczące operacji lotniczych oraz licencjonowania personelu lotniczego będzie wiązać się z inkorporowaniem do wspólnotowego porządku prawnego norm zawartych m.in. w przepisach JAR – OPS i JAR – FCL. Dzięki temu przyspieszony zostanie proces jednolitego stosowania tych przepisów w całej Wspólnocie. Niniejsze rozporządzenie ustanawia ponadto stosowne i całościowe ramy dotyczące bezpieczeństwa statków powietrznych państwa trzeciego korzystających z portów lotniczych Wspólnoty.
Prace nad zmianą rozporządzenia nr 1592/2002 w celu rozszerzenia kompetencji EASA o dziedziny operacji lotniczych i licencjonowania personelu lotniczego rozpoczęto na w listopadzie 2005 r.
Stanowienie europejskich reguł bezpieczeństwa lotniczego przez kilka różnych instytucji, m. in. przez Europejską Konferencję Lotnictwa Cywilnego (ECAC) oraz jej techniczną agendę - Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA), skłoniło instytucje UE do dalszej harmonizacji przepisów w obszarze bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego. W/w specjalistyczne organy opracowywały reguły, których podstawę stanowią ogólnoświatowe normy stanowione przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Jakkolwiek te reguły stanowione są w oparciu o międzyrządową współpracę, to jednak są one stosowane przez poszczególne państwa – strony tylko o tyle, o ile te państwa wyrażą taką wolę. W rezultacie istnieją poważne różnice pomiędzy poszczególnymi państwami.
Dobrym przykładem jest tutaj sytuacja związana ze stosowaniem przepisów dotyczących operacji lotniczych (JAR – OPS). Sześć następujących po sobie wersji tych przepisów zostało implementowanych przez 25 państw członkowskich UE, ale osiem z tych państw zmieniło wersje, które następnie wybrało do stosowania w ramach narodowych systemów prawnych. Różnice bywają nawet większe w przypadku reguł odnoszących się do licencjonowania personelu lotniczego wykonującego handlowe operacje przewozu lotniczego, a w niektórych państwach członkowskich kryteria dotyczące turystycznej licencji pilota nie spełniają nawet minimalnych wymogów stanowionych przez ICAO.
W związku z powyższym Komisja uznała za konieczne podjęcie prac mających na celu rozszerzenie zadań Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego w odniesieniu do kwestii dotyczących operacji lotniczych oraz licencjonowania personelu lotniczego jak również kontroli bezpieczeństwa statków powietrznych państw trzecich. Rezultatem tych prac jest rozporządzenie 216/2008.
Wydanie rozporządzenia 216/2008 spowodowało przejęcie przez EASA wszystkich funkcji dotychczas wykonywanych przez JAA i tym samym konieczność całkowitego zamknięcia systemu JAA w celu uniknięcia dublowania funkcji przez EASA i JAA.
Informacja na temat Zrzeszenia Władz Lotniczych (Joint Aviation Authorities - JAA)
Wejście w życie poprzednio obowiązującego Rozporządzenia 1592/2002 w UE oraz powstanie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) stworzyło nowe ramy prawne dla lotnictwa cywilnego w UE. Zgodnie z tym rozporządzeniem państwa członkowskie UE przekazały EASA swoje zadania w obszarze bezpieczeństwa lotniczego.
W tej nowej sytuacji Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA) w dalszym ciągu pełniło swoje funkcje w zakresie operacji i licencjonowania personelu, jednocześnie wykonując dla EASA niektóre zadania dotyczące certyfikacji i obsługi technicznej.
W roku 2005 Rada JAA i dyrektorzy generalni lotnictwa cywilnego państw członkowskich Europejskiej Konferencji Lotnictwa Cywilnego (ECAC), przyjmując raport Grupy roboczej ds. przyszłości JAA (FUJA) zaakceptowali transformację JAA w JAAT (JAA in Transition) i powstanie biura łącznikowego (Liaison Office) w Kolonii (RFN) oraz biura szkoleń w Hoofdorp (Holandia).
Na mocy rezolucji ECAC, która zostanie prawdopodobnie przyjęta na specjalnej sesji plenarnej ECAC w czerwcu 2008 r., państwa członkowskie JAA wycofają się z Porozumień Cypryjskich. Oznaczać to będzie rozwiązanie tej organizacji.
Grupa robocza FUJA analizując istniejący system prawno-organizacyjny proponuje zamknięcie biura łącznikowego z dniem 9 czerwca 2009 r.
Proponuje się, aby biuro szkoleniowe (Training Office) stało się niezależną pod względem prawnym organizacją szkoleniową – fundacją ustanowiona zgodnie z prawem holenderskim i podmiotem stowarzyszonym z ECAC.
Zakłada się, że współpraca z 7 państwami członkowskimi JAA, nie będącymi jednocześnie członkami EASA, będzie odbywała się za pośrednictwem Wydziału ds. Międzynarodowych, który powstanie w EASA na początku 2009 r. oraz na forum dyrektorów generalnych lotnictwa cywilnego ECAC.
JAA jest organem stowarzyszonym z ECAC zajmującym się tworzeniem i wdrażaniem wspólnych standardów i procedur w zakresie bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego. Członkostwo w JAA państwo uzyskiwało w drodze podpisania tzw. „Porozumień JAA”, pierwotnie zawartych na Cyprze w 1990 r.
Obecnie JAA liczy 42 członków. Polska stała się członkiem JAA z dniem 26 listopada 2002 r.
Siedziba JAA mieści się w Hoofdorp w Holandii.
Organem zarządzającym JAA jest Rada, która składa się z dyrektorów generalnych lotnictwa cywilnego państw członkowskich.
Komitet JAA, odpowiadający przed Radą, składa się z przedstawicieli władz lotniczych państw członkowskich oraz przedstawicieli Komisji Europejskiej.
Najważniejsze funkcje JAA:
- opracowywanie i wdrażanie przepisów JAR (Joint Aviation Requirements) w zakresie projektowania i produkcji oraz operacji i obsługi technicznej statków powietrznych, a także licencjonowania personelu lotniczego;
- opracowywanie procedur technicznych i administracyjnych dla wdrażania przepisów JAR;
- wypracowywanie rozwiązań mających na celu zapobieganie nieuczciwej konkurencji przedsiębiorstw przemysłu lotniczego państw członkowskich stosujących przepisy JAR, a także pogarszaniu sytuacji konkurencyjnej tych przedsiębiorstw względem ich konkurentów z państw trzecich;
- opracowanie ekspertyz w zakresie harmonizacji przepisów bezpieczeństwa;
- współpraca z Federalną Władzą Lotniczą (FAA) z USA w celu harmonizacji przepisów i procedur pomiędzy Europą i USA.
Treść Rozporządzenia nr 216/2008 w języku polskim
plik do pobrania 287.22 Kb
Treść Rozporządzenia nr 216/2008 w języku angielskim
plik do pobrania 233.31 Kb