Operacje wykonywane przy użyciu systemów bezzałogowych statków powietrznych (SBSP) w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego są wykonywane po zarejestrowaniu się klubu lub stowarzyszenia oraz każdego z członków klubu lub stowarzyszenia w rejestrze operatorów SBSP (Krajowy System Informacji Dronowej – KSID) Usługi Cyfrowe dla BSP
Podstawa prawna:
- przepisy rozporządzenia nr 2019/947/UE: rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/947 z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie przepisów i procedur dotyczących eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych (Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 45, z późn. zm.);
- rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/945 z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie systemów bezzałogowych statków powietrznych oraz operatorów systemów bezzałogowych statków powietrznych z państw trzecich (Dz. Urz. UE L 152 z 11.06.2019, str. 1, późn. zm.);
- Prawo Lotnicze: ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 2110, z późn. zm.).
W związku z powyższym Urząd Lotnictwa Cywilnego przygotował wskazówki dla pilotów modeli latających, które powinny pomóc im w realizowaniu swojego hobby, zgodnie z przepisami dotyczącymi bezzałogowych statków powietrznych, w tym modeli latających.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych przepisy te wprowadzają szereg obowiązków i ograniczeń dla pilotów wykonujących loty bezzałogowymi statkami powietrznymi (w dalszej części zwanymi BSP), do których zalicza się także zdalnie sterowane modele latające.
W odniesieniu do środowiska modelarstwa lotniczego, uwzględniono ich profesjonalizm, doświadczenie i samodyscyplinę cechującą modelarzy, co znalazło wyraz w przepisach unijnych oraz krajowych.
Art. 16 rozporządzenia nr 2019/947/UE oraz art. 156f ustawy – Prawo lotnicze, umożliwia wykonywanie lotów w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego z uwzględnieniem indywidualnych uwarunkowań poszczególnych klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego .
Przepisy te zapewniają pasjonatom modelarstwa lotniczego drogę do realizowania działalności hobbystycznej, w sposób bezpieczny, umożliwiając jednocześnie uprawianie modelarstwa - jako dyscypliny sportu lotniczego (także przeprowadzania zawodów), wykonywania lotów rekreacyjnych na zasadach określonych w zezwoleniu na operacje wykonywane w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego.
Przepisy umożliwiają pilotom BSP, trzy możliwości wykonywania operacji:
- loty w kategorii „otwartej” w podkategorii A3, na zasadach ogólnych
- wykonywanie lotów w specjalnie wydzielonych strefach geograficznych
- wykonywanie lotów w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego na podstawie zezwolenia wydawanego przez Prezesa ULC
Loty w podkategorii A3 kategorii „otwartej”
Loty można wykonywać w kategorii otwartej po spełnieniu odpowiednich warunków (m.in. rejestracja operatora oraz zaliczenie szkolenia online).
Loty te będą mogły być wykonywane modelami latającymi w podkategorii A3, które będą użytkowane zgodnie z warunkami określonymi w UAS.OPEN.040 części A załącznika do rozporządzenia (UE) 2019/947 i będą to następujące urządzenia:
- modele latające z oznaczeniem klasy C4;
- modele latające uwzględniające przepisy szczególne, które spełniają wymagania określone w art. 20 lit. b rozporządzenia (UE) 2019/947 – tzn. statki powietrzne, które nie są zgodne z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2019/945 (bez klasy) i których nie skonstruowano do użytku prywatnego, mogą być nadal eksploatowane na następujących warunkach: jeżeli wprowadzono je do obrotu przed dniem 1 stycznia 2024 r. - w podkategorii A3 zdefiniowanej w części A załącznika do ww. rozporządzenia, pod warunkiem, że bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą poniżej 25 kg wraz z paliwem i obciążeniem użytkowym;
- konstrukcje własne o MTOM niższym niż 25 kg.
Loty w wyznaczonych strefach geograficznych (wyznaczanych przez PAŻP specjalnych strefach przestrzeni powietrznej dla systemów bezzałogowych statków powietrznych)
Loty realizowane w ramach modelarstwa można wykonywać w specjalnie wyznaczonych przez PAŻP strefach przestrzeni powietrznej tzw. strefach geograficznych. Zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia 2019/947/UE państwa członkowskie mogą określić strefy, w których SBSP są zwolnione z niektórych, przewidzianych dla lotów w kategorii otwartej, wymagań technicznych lub ograniczenia operacyjne są rozszerzone, w tym ograniczenia masy BSP lub wysokości lotu.
Loty w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego
Loty rekreacyjne, loty pokazowe, działalność sportową lub przeprowadzanie zawodów z użyciem SBSP, można również wykonywać w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego.
Tworzący takie organizacje osoby, same zdecydują jaka forma zrzeszania się, będzie dla nich najbardziej odpowiednia. Aktualnie w Polsce istnieją następujące formy prawne zrzeszeń:
- Stowarzyszenie (wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Stowarzyszenie zwykłe (wpisane do ewidencji stowarzyszeń prowadzonej przez starostę właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia)
- Spółka akcyjna (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Spółka z o.o. (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Spółdzielnia (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Fundacja (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
Aby wykonywać loty w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego należy zwrócić się z wnioskiem do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego o zezwolenie na operacje wykonywane w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego. Zezwolenie takie będzie zawierało warunki na jakich operacje będą wykonywane i dotyczy wyłącznie lotów krajowych.
Szczegółowe informacje w zakresie uzyskania zezwolenia na operację w ramach klubu lub stowarzyszenia modelarstwa lotniczego dostępne są na stronie internetowej Urzędu Lotnictwa Cywilnego w zakładce: „Warunki uzyskania zezwolenia na operacje w ramach klubu lub stowarzyszenia modelarstwa lotniczego”
WAŻNE:
Zezwolenie na wykonywanie operacji w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego nie zwalnia członków tych klubów i stowarzyszeń z obowiązku rejestracji w rejestrze operatorów BSP.