Zgodnie z art. 123 ust. 1a Ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze, przez pokaz lotniczy należy rozumieć loty statków powietrznych organizowane dla publiczności w celu zademonstrowania sprzętu lotniczego lub umiejętności pilotów, które nie są:
• wykonywane wyłącznie w ramach szkolenia lub treningu,
• organizowane wyłącznie w celach handlowych lub zawodowych.
Ustawa przewiduje dwa rodzaje pokazów lotniczych. Pokaz lotniczy, który jest jednocześnie imprezą masową z udziałem publiczności powyżej 1000 osób (art. 123 ust. 1b ustawy Prawo lotnicze) oraz pokaz lotniczy, gdzie liczba osób jest mniejsza niż 1000 (art. 123 ust. 1d ustawy Prawo lotnicze). Różnica w tych dwóch typach pokazów lotniczych skutkuje odmiennymi przepisami oraz innym tokiem postępowania administracyjnego. Jest to istotne ze względu na wymagane dokumenty, które należy złożyć w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego.
W przypadku organizacji pokazu lotniczego nad osiedlem lub innym skupiskiem ludności może być on organizowany wyłącznie w formie przelotu statków powietrznych. Pokaz lotniczy w formie przelotu może być organizowany również nad innym terenem, gdy taką decyzję podejmie organizator pokazu wraz z dyrektorem. W przypadku takiego pokazu wysokość względna lotu nie może być mniejsza niż 150 m (500 ft) nad najwyższą przeszkodą znajdującą się w promieniu 200 m od statku powietrznego. Dla takiej formy pokazu dyrektor pokazu lotniczego wyznacza strefę pokazu lotniczego i trasę przelotu właściwą dla obszaru pokazu lotniczego oraz uzgadnia z instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego warunki przelotu i rezerwację przestrzeni powietrznej o rozmiarach niezbędnych do przelotu. Dla pokazu w formie przelotu dyrektor pokazu nie wyznacza linii pokazu lotniczego. W przypadku tego typu pokazu we wniosku o wyrażenie zgody na pokaz lub w powiadomieniu o przeprowadzeniu pokazu nie jest wymagane zawarcie:
- opisu strefy dla publiczności wraz z określeniem bezpiecznej odległości od granicy strefy pokazu lotniczego,
- miejsca ustawienia sprzętu lotniczego wyznaczonego do pokazu lotniczego,
- miejsc wyznaczonych do lądowań awaryjnych.
Ponadto nie stosuje się przepisów § 13 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 kwietnia 2017 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie lotów próbnych i akrobacyjnych oraz pokazów lotniczych dotyczących konieczności usytuowania strefy pokazu:
- nad terenem o najmniejszej zwartości zabudowy;
- w zasięgu ciągłej obserwacji kierownika lotów;
- w sposób umożliwiający wylądowanie statku powietrznego w sytuacji awaryjnej;
- w sposób umożliwiający znalezienie się statku powietrznego po zakończeniu każdej figury akrobacyjnej na wysokości nie mniejszej niż 150 m nad poziomem terenu – w przypadku pokazu lotniczego, o którym mowa w art. 123 ust. 1d ustawy.
Loty akrobacyjne w strefie lotów akrobacyjnych albo w strefie pokazu lotniczego wykonuje się na wysokości większej niż 300 m (1000 ft) nad poziomem terenu. Jeżeli organizator pragnie obniżyć wysokość lotów akrobacyjnych, musi uwzględnić to we składanym wniosku.
Zastrzeżenie:
- Lot statku powietrznego podczas pokazu lotniczego polegający na imitacji: działań ratowniczych, zadań agrolotniczych, działań taktycznych, gaszenia pożaru, lądowania w przypadku lotu nad droga startową, zawodów lotniczych– wykonuje się tylko w ramach pokazu lotniczego spełniającego wymagania imprezy masowej (art. 123 ust. 1b), wymóg zawarty w rozporządzeniu w sprawie lotów próbnych i akrobacyjnych oraz pokazów lotniczych (§ 36 ust. 3).
- Strefę pokazu lotniczego należy ustalić z Polską Agencją Żeglugi Powietrznej PAŻP.
- W przypadku organizowania pokazu lotniczego na terenie lotniska należy pamiętać, iż starty i lądowania na lotnisku cywilnym, w tym wykonywanie w ramach pokazu lotniczego muszą odbywać się zgodnie z Instrukcją Operacyjną Lotniska (INOP) (art. 69 ustawy Prawo lotnicze).
- Jeżeli strefa pokazu lotniczego jest wyznaczona nad cywilnym lotniskiem lub lądowiskiem, to przy wyznaczaniu tej strefy należy uwzględnić warunki użytkowania odpowiednio lotniska lub lądowiska zawarte w INOP (§ 13 ust. 4 rozporządzenia w sprawie lotów próbnych i akrobacyjnych oraz pokazów lotniczych).
- Zarządzający lotniskiem cywilnym lub lądowiskiem może przerwać, zawiesić lub odwołać pokaz odbywający się na danym lotnisku (lądowisku), informując o tym organizatora pokazu lotniczego, gdy w jego ocenie zachodzi możliwość zaistnienia zagrożenia bezpieczeństwa dla osób lub statków powietrznych znajdujących się na lotnisku lub lądowisku (§ 15 ust. 4 rozporządzenia w sprawie lotów próbnych i akrobacyjnych oraz pokazów lotniczych).
- Obowiązujące terminy:
• W przypadku organizowania pokazu lotniczego zgodnie z art. 123 ust.1bustawy Prawo lotnicze wniosek razem z niezbędnymi załącznikami należy dostarczyć do ULC na co najmniej 30 dni (od momentu wpłynięcia do Punktu Obsługi Klienta) przed planowanym terminem pokazu lotniczego.
• W przypadku organizowania pokazu lotniczego zgodnie z art. 123 ust. 1d ustawy Prawo lotnicze powiadomienie razem z niezbędnymi załącznikami należy dostarczyć do ULC na co najmniej 14 dni (od momentu wpłynięcia do Punktu Obsługi Klienta) przed planowanym terminem pokazu lotniczego.
• Jeżeli wniosek organizatora pokazu lotniczego wraz z programem pokazu nie spełnia wymogów wskazanych w przepisach i wezwanie do ich usunięcia zostanie dostarczone do organizatora, to w ciągu 7 dni od otrzymania tego wezwania, zgodnie z art.64 § 2 przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego (Dz.U. z 2021 poz. 54, 187), organizator powinien uzupełnić braki formalne i przesłać ponownie wniosek wraz z programem pokazu do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Jeżeli wniosek nie zostanie dostarczony we wskazanym terminie, to pozostanie bez rozpatrzenia.
W przypadku organizowania lotów akrobacyjnych na obniżonej wysokości obowiązują te same terminy w zależności od rodzaju pokazu lotniczego, w którym będą uczestniczyć piloci, dla których jest wnioskowana prośba o obniżenie minimalnej wysokości.
Opłata lotnicza za wydanie zezwolenia na przeprowadzenie pokazu lotniczego:
Opłatę lotniczą uiszcza się w przypadku organizowania pokazu lotniczego zgodnie z art. 123 ust. 1b ustawy Prawo lotnicze (będącego imprezą masową i wymagającego zgody Prezesa ULC). Więcej szczegółów w zakładce Opłaty lotnicze i skarbowe.