Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym pt. "Czy latamy bezpiecznie?"

W dniach 27-28 października br. na Uczelni Łazarskiego odbyła się organizowana przez Urząd Lotnictwa Cywilnego Konferencja Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym, podczas której podsumowano kończący się sezon lotniczy 2015. To druga jesienna konferencja w nowej formuje, podczas której staraliśmy się odpowiedzieć na pytanie: „Czy latamy bezpiecznie?”.

Licznie zgromadzonych uczestników konferencji powitali pan Maciej Kozłowski – Wiceprezes ds. Standardów Lotniczych Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz dr Mieczysław Błoński – Wiceprezydent ds. Operacyjnych i Finansowych Uczelni Łazarskiego, dziękując wszystkim za przybycie i życząc owocnej konferencji. Witając gości Prezes Kozłowski szczególnie podkreślił znaczenie wymiany doświadczeń pomiędzy urzędami pracującymi na rzecz transportu. Wyraził nadzieję, że obecna współpraca m.in. z Urzędem Transportu Kolejowego i Instytutem Lotnictwa już wkrótce przyniosą spodziewane rezultaty.

Pierwszego dnia konferencji miało miejsce podpisanie Deklaracji współpracy w zakresie wdrażania idei „Just Culture”. Deklaracja nawiązuje do podpisanej przez komisarz ds. Transportu Violetę Bulc oraz reprezentantów środowiska lotniczego 1 października 2015 roku European Corporate Just Culture Declaration, a jej głównym celem jest zachęcanie do wdrażania i promowania kluczowych zasad „Just Culture”. Deklaracja określa szereg podstawowych zasad, mających na celu zachęcenie personelu zaangażowanego w prace istotne dla bezpieczeństwa, do zgłaszania nieprawidłowości i zdarzeń niepożądanych, bez obawy o konsekwencje. Jak zaznaczyła pani Anna Kolmas – Dyrektor Biura Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym w ULC deklaracja ma charakter otwarty, a do jej podpisania zachęca się wszystkie podmioty lotnicze. Pod deklaracją podpisy złożyli: pan Piotr Ołowski – Prezes ULC, pan Maciej Kozłowski - Wiceprezes ULC, pani Magdalena Jaworska - po. Prezesa PAŻP, dr Maciej Lasek - Przewodniczący PKBWL, pan Cezary Kamiński - Dyrektor Instytutu Lotnictwa, pan Rafał Bąkowski - Zastępca dyrektora IMGW, pan Radosław Paruzel - Zastępca dyrektora PPL, pan Mariusz Osowski - Pełnomocnik Związku Regionalnych Portów Lotniczych, pani Emilia Osewska-Mądry - Dyrektor wykonawczy Rady Przedstawicieli Linii Lotniczych w Polsce BARiP, pan Ryszard Michalski - Szef wyszkolenia Aeroklubu Polskiego, pan Piotr Kleczyński - Stowarzyszenie Bezzałogowe Systemy Latające, pan Jacek Dragić - Zespół Latajmy Bezpiecznie, pan Michał Pełka - Związek Zawodowy Kontrolerów Ruchu Lotniczego, pan Konrad Radziejowski - Związek Zawodowy Służby Informacji Powietrznej oraz pan Rober Hernand - Zastępca Prokuratora Generalnego.

W dalszej części konferencji została podpisana deklaracja współpracy pomiędzy Urzędem Transportu Kolejowego a Urzędem Lotnictwa Cywilnego. Podstawowym celem tej współpracy, która trwała już od dłuższego czasu, jest znalezienie dobrych rozwiązań dla polskiego transportu.

Przed przerwą wystąpili pan Piotr Kaczmarczyk, który omówił kwestie związane ze zgłaszaniem zdarzeń lotniczych oraz pan Rafał Wachnik z UTK, który przedstawił ogólne podejście do zarządzania bezpieczeństwem na rynku kolejowym.

Kolejna prezentacja dotyczyła potencjalnych zagrożeń związanych z użytkowaniem bezzałogowych statków powietrznych. Pan Paweł Szymański z ULC podkreślił brak świadomości istnienia przepisów lotniczych wśród użytkowników „dronów” latających w celach rekreacyjnych. W dobie coraz większej powszechności i dostępności tych urządzeń, zwiększanie wiedzy na temat przepisów ruchu lotniczego jest kluczowe. Jak zaznaczył, Urząd Lotnictwa Cywilnego podjął już działania mające na celu edukowanie tych, którzy chcą latać dla zabawy. Ma temu służyć m.in. kampania informacyjna „Lataj z głową” oraz wytyczne Prezesa ULC dla producentów i sprzedawców „dronów” w Polsce, w których zachęca się do dołączania do sprzedawanych urządzeń bezzałogowych ulotki informacyjnej przygotowanej przez ULC.

Przedstawiciel Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej przedstawił natomiast incydenty związane z dronami, które miały miejsce w Polsce i zagranicą w ostatnich latach. Zachęcał również do korzystania z ułatwień dla użytkowników bezzałogowych statków powietrznych dostępnych na stronie internetowej PAŻP, takich jak interaktywne mapki obrazujące strukturę przestrzeni powietrznej w Polsce wraz z kontaktami do zarządzających poszczególnymi strefami. Ostatnią prezentację dotyczącą zdarzeń z udziałem „dronów” zaprezentował pan Robert Ochwat z PKBWL wskazując na wzrost zdarzeń lotniczych z udziałem popularnych „dronów”.

W ostatnim panelu pierwszego dnia wystąpili przedstawiciele Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych – pan Maciej Lasek i pani Agata Kaczyńska, którzy omówili stan bezpieczeństwa oraz statystyki związane z liczbą zgłaszanych do PKBWL incydentów, poważnych incydentów, wypadków i zdarzeń lotniczych oraz pokrótce opisali wybrane zdarzenia lotnicze z 2015 roku. Przewodniczący PKBWL pan Maciej Lasek podkreślił znaczenie proaktywnych działań PKBWL, które jest realizowane poprzez szkolenia w podmiotach lotniczych, przeprowadzanie warsztatów z badania zdarzeń oraz szkolenia dla prokuratorów, policji i innych służb. Jak zaznaczył, mają one na celu poprawę identyfikacji zagrożeń i jakości zgłoszeń, zachęcanie podmiotów lotniczych do samobadania jako formy profilaktyki bezpieczeństwa lotów, oraz poprawę współpracy na miejscu zdarzenia. Pani Agata Kaczyńska podkreśliła natomiast, że badanie wypadków to porażka systemu, który jeśli działa prawidłowo to do wypadku nie powinno dochodzić.

Kolejne prezentacje dotyczyły Krajowego Programu i Planu Bezpieczeństwa, który przedstawił Pan Piotr Łaciński oraz działalności Zespołu Latajmy Bezpiecznie, który omówił pan Jacek Dragić.

W drugim dniu konferencji mieliśmy okazję wysłuchać referatu na temat bieżącego nadzoru w organizacjach ATO, szczególnie w kontekście SMS, który wygłosił Naczelnik Departamentu Personelu Lotniczego Pan Krzysztof Miłkowski. Zwrócił uwagę na kilka problemów z jakimi borykają się organizacje szkolenia lotniczego takich jak proces identyfikacji zagrożeń, czy zarządzanie zmianą. Podkreślił, że dobrowolny system zgłaszania zdarzeń jest bezsankcyjny i jednocześnie zapewnia ochronę źródła informacji. Ostatnią częścią wystąpienia było porównanie wymagań odnośnie szkolenia szybowcowego i wymagań odnośnie instruktorów szybowcowych w Polsce na przestrzeni ostatnich lat. Przed przerwą wystąpili pan Marcin Perkowski z Departamentu Techniki Lotniczej w ULC, który przedstawił ułatwienia dla lotnictwa ogólnego wynikające z przepisów rozporządzenia Komisji (UE) 1088/2015 oraz pan Andrzej Styk – Naczelnik Departamentu Operacyjno-Lotniczego ULC, który w skrócie przedstawił zmiany przepisów w ramach operacji specjalistycznych po 1 stycznia 2016 roku.

Podczas drugiego dnia konferencji miała również miejsce prezentacja na temat pokazów lotniczych, które pod względem ilości dają Polsce 3. miejsce w Europie. W 2015 roku więcej pokazów lotniczych było tyko w Wielkiej Brytanii i we Francji. Jako najważniejsze zagrożenia dla bezpieczeństwa pokazów pani Joanna Putz – ekspert ULC wymieniła loty nad publicznością, obecność bezzałogowych statków powietrznych oraz brak drożności dróg dojazdowych z/do pokazu.

Ostatniego dnia konferencji miały miejsce wystąpienia dotyczące wprowadzania zmian niewymagających uprzedniego zatwierdzenia (Jan Demski, Departament Operacyjno - Lotniczy), statystyk oraz wniosków z nich płynących w kontekście zagrożeń występujących w organizacjach obsługowych (AMO) oraz zarządzających ciągłą zdatnością do lotu (CAMO) , będących pod nadzorem ULC (pan Krzysztof Mieciek, Departament Techniki Lotniczej), oraz lądowisk (pani Elżbieta Konieczna, Departament Lotnisk).

Na zakończenie konferencji głos zabrał pan Piotr Ołowski – Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, który podziękował zgromadzonym za liczny udział oraz cierpliwość i wytrwałość . Zaznaczył, że choć nie udało się poruszyć wszystkich tematów, to chciałby zapewnić, że Urząd będzie dokładał wszelkich starań do promocji idei „Just Culture”, jak również bezpiecznego i zrównoważonego rozwoju nowej branży jaką są bezzałogowe statki powietrzne. Podkreślił, że już dużo zostało w tym obszarze zrobione, również dzięki zaangażowaniu środowiska lotniczego, jednak przed nami dużo pracy związanej z doprecyzowaniem istniejących przepisów, a także edukacją nowych uczestników przestrzeni powietrznej. Podziękował wszystkim, którzy współpracują z Urzędem w celu wypracowywania nowych, lepszych przepisów i zapewnił, że nieustannie są podejmowane działania by latanie było jak najbezpieczniejsze.