ZEZWOLENIA NA OPERACJE WYKONYWANE PRZY UŻYCIU SYSTEMÓW BEZZAŁOGOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH W RAMACH KLUBÓW LUB STOWARZYSZEŃ MODELARSTWA LOTNICZEGO
31 grudnia 2022 r. kończy się okres przejściowy dla modelarzy.
Od 1.01.2023 r. operacje wykonywane przy użyciu systemów bezzałogowych statków powietrznych (SBSP) w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego mogą być wykonywane po zarejestrowaniu się klubu i stowarzyszenia oraz każdego z członków klubu lub stowarzyszenia w systemie rejestracji operatorów BSP.
W związku z wejściem w życie rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/947, Urząd Lotnictwa Cywilnego przygotował wskazówki dla pilotów modeli latających, które pomogą im w realizowaniu swojego hobby, zgodnie z przepisami dotyczącymi bezzałogowych statków powietrznych, w tym modeli latających, które obowiązują od 31 grudnia 2020 r. i znajdą w pełni zastosowanie od 1 stycznia 2023 r.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych przepisy te wprowadzają szereg nowych obowiązków i ograniczeń dla pilotów wykonujących loty bezzałogowymi statkami powietrznymi (w dalszej części zwanymi BSP), do których zalicza się także zdalnie sterowane modele latające. W odniesieniu do modelarzy, rozporządzenie odnosi się jednak w sposób zdecydowanie łagodniejszy.
Naprzeciw oczekiwaniom modelarzy, wychodzi art. 16 rozporządzenia (UE) 2019/947, który mówi o możliwości wyłączenia wielu przepisów, które ograniczają możliwości wykonywania lotów dronami wykonywanymi w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego. Ten artykuł ma zapewnić pasjonatom modelarstwa lotniczego drogę do kontynuowania działalności hobbystycznej, w sposób zbliżony do dotychczasowego i umożliwi uprawianie modelarstwa - jako dyscypliny sportu lotniczego (także przeprowadzania zawodów), w celu wykonywania lotów rekreacyjnych, lotów pokazowych, w taki sam sposób, jak przed wejściem w życie nowych przepisów.
Regulacje unijne udostępniają pilotom zdalnie sterowanych modeli latających, trzy możliwości wykonywania operacji:
- loty w kategorii „otwartej” w podkategorii A3,
- wykonywanie lotów w specjalnie określonych strefach geograficznych
- wykonywanie lotów w ramach klubów i stowarzyszeń modelarskich,
Loty w kategorii „otwartej”
Loty zdalnie sterowanymi modelami latającymi będzie można wykonywać w kategorii otwartej po spełnieniu odpowiednich warunków (m.in. rejestracja operatora oraz zaliczenie szkolenia online). Loty te będą mogły być wykonywane modelami latającymi w podkategorii A3, które będą użytkowane zgodnie z warunkami określonymi w UAS.OPEN.040 części A załącznika do rozporządzenia (UE) 2019/947 i będą to następujące urządzenia:
- modele latające z oznaczeniem CE klasy C0, C1, C2, C3, C4;
- modele latające uwzględniające przepisy szczególne, które spełniają wymagania określone w art. 20 lit. b rozporządzenia (UE) 2019/947 – tzn. statki powietrzne, które nie są zgodne z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2019/945 (nie posiadają oznaczenia CE) i których nie skonstruowano do użytku prywatnego, mogą być nadal eksploatowane na następujących warunkach: jeżeli wprowadzono je do obrotu przed dniem 1 stycznia 2024 r. - w podkategorii A3 zdefiniowanej w części A załącznika do ww. rozporządzenia, pod warunkiem, że bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą mniej niż 25 kg wraz z paliwem i obciążeniem użytkowym;
- konstrukcje własne z MTOM mniejszym niż 25 kg.
Loty w wyznaczonych strefach geograficznych (wyznaczanych przez PAŻP specjalnych strefach przestrzeni powietrznej dla systemów bezzałogowych statków powietrznych)
Loty realizowane w ramach modelarstwa można realizować w specjalnie określonych przez PAŻP strefach przestrzeni powietrznej tzw. strefach geograficznych. Zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2019/947 państwa członkowskie mogą określić strefy, w których SBSP są zwolnione z niektórych, przewidzianych dla lotów w kategorii otwartej, wymagań technicznych lub ograniczenia operacyjne są rozszerzone, w tym ograniczenia masy BSP lub wysokości lotu.
Loty w ramach klubów i stowarzyszeń
Loty rekreacyjne, loty pokazowe, działalność sportową lub przeprowadzanie zawodów z użyciem SBSP, będzie można również wykonywać w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego.
Tworzący takie organizacje osoby, same zdecydują jaka forma zrzeszania się, będzie dla nich najbardziej odpowiednia. Aktualnie w Polsce istnieją następujące formy prawne zrzeszeń:
- Stowarzyszenie (wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Stowarzyszenie zwykłe (wpisane do ewidencji stowarzyszeń prowadzonej przez starostę właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia)
- Spółka akcyjna (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Spółka z o.o. (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Spółdzielnia (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
- Fundacja (wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego)
Podstawy prawne działalności klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego znajdą Państwo pod następującymi linkami:
- ustawa o sporcie
- ustawa Prawo o stowarzyszeniach
- ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
- ustawa Kodeks spółek handlowych
Loty w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego będą mogły być wykonywane na dotychczasowych zasadach (uwzględniając przepisy krajowe i nie naruszając art. 14 rozporządzenia (UE) 2019/947 – dotyczącego obowiązkowej rejestracji operatorów BSP) do dnia 1 stycznia 2023 r.
Aby wykonywać loty w ramach klubów lub stowarzyszeń modelarstwa lotniczego od 1 stycznia 2023 r. należy zwrócić się z wnioskiem do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego o zezwolenie na operację wykonywane w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego. Zezwolenie takie będzie zawierało warunki na jakich operacje będą wykonywane i będzie ograniczone do terytorium Polski.
Etap złożenia wniosku
Wniosek o wydanie zezwolenia na operację wykonywane w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego składa zarejestrowany jako operator systemu bezzałogowego statku powietrznego klub lub stowarzyszenie modelarstwa lotniczego.
Wniosek można:
- przesłać pocztą na adres:
Urząd Lotnictwa Cywilnego
ul. Marcina Flisa 2
02-247 Warszawa, albo - złożyć osobiście w siedzibie Urzędu Lotnictwa Cywilnego
w godzinach 9:00 – 15:00 od poniedziałku do piątku albo - złożyć poprzez platformę ePUAP: /ULCPR/SkrytkaESP.
Wniosek o wydanie zezwolenia na wykonywanie operacji w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego należy złożyć na wzorze dostępnym poniżej:
Od złożenia wniosku o zezwolenie na operację wykonywane w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego Prezes Urzędu ma co najmniej 30 dni na wydanie zezwolenia na wykonywanie operacji w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego.
Aby móc wykonywać operację modelem latającym w ramach klubu lub stowarzyszenia po 1 stycznia 2023 r. klub lub stowarzyszenie modelarstwa lotniczego powinien złożyć najpóźniej 1 grudnia 2022 r. do Urzędu Lotnictwa Cywilnego wniosek o zezwolenie na operację wykonywane w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego.
Kluby lub stowarzyszenia modelarstwa lotniczego chcąc uzyskać stosowne zezwolenie, będą musiały złożyć do ULC załączniki do wniosku: zbiór ustalonych procedur, strukturę organizacyjną oraz opis systemu zarządzania.
Zezwolenie będzie zawierało konkretne warunki, na jakich członkowie klubu lub stowarzyszenia będą mogli wykonywać loty. Nowe zasady będą bardzo zbliżone do tych, które obowiązywały do tej pory.
Po uzyskaniu zgody, klub lub stowarzyszenie będzie odpowiedzialne za nadzór nad członkami organizacji i zapewnienie, że:
- zrzeszeni piloci są informowani o warunkach i ograniczeniach określonych w zezwoleniu wydanym dla ich organizacji;
- zrzeszonych pilotów wspiera się w osiąganiu minimalnego poziomu kompetencji wymaganych do obsługi zdalnie sterowanego modelu latającego w bezpieczny sposób oraz zgodnie z warunkami i ograniczeniami określonymi w zezwoleniu;
- klub lub stowarzyszenie modelarstwa lotniczego podejmuje odpowiednie działania w przypadku uzyskania informacji, że pilot modelu latającego wykonujący operacje w ramach klubu lub stowarzyszenia nie spełnia warunków i nie przestrzega ograniczeń określonych w zezwoleniu oraz, w razie konieczności, informuje o tym ULC;
- klub lub stowarzyszenie modelarstwa lotniczego udostępnia, na wniosek ULC, dokumentację wymaganą do celów nadzoru i monitorowania.
Zezwolenie na wykonywanie operacji w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego nie zwalnia jednak członków tych klubów i stowarzyszeń z obowiązku rejestracji w rejestrze operatorów BSP.
