ZEZWOLENIA NA OPERACJE WYKONYWANE W RAMACH KLUBÓW I STOWARZYSZEŃ MODELARSTWA LOTNICZEGO
Od 31.12.2020 r. do 01.01.2023 r. obowiązuje okres przejściowy dla modelarzy. Operacje BSP w ramach klubów i stowarzyszeń mogą być wykonywane jak dotychczas zgodnie z przepisami krajowymi do dnia 1 stycznia 2023 r. po zarejestrowaniu się w systemie rejestracji operatorów BSP.
W związku z wejściem w życie rozporządzenia wykonawczego (UE) 2019/947 (link), Urząd Lotnictwa Cywilnego przygotował wskazówki dla pilotów modeli latających, które pomogą im w realizowaniu swojego hobby, zgodnie z przepisami dotyczącymi bezzałogowych statków powietrznych, w tym modeli latających, które obowiązują od 31 grudnia 2020 r.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych przepisy te wprowadzają szereg nowych obowiązków i ograniczeń dla pilotów wykonujących loty bezzałogowymi statkami powietrznymi (w dalszej części zwanymi też dronami), do których zalicza się także zdalnie sterowane modele latające. W odniesieniu do modelarzy, rozporządzenie odnosi się jednak w sposób zdecydowanie łagodniejszy.
Naprzeciw oczekiwaniom modelarzy, wychodzi art. 16 rozporządzenia (UE) 2019/947, który mówi o możliwości wyłączenia wielu przepisów, które ograniczają możliwości wykonywania lotów dronami (w odniesieniu do klubów i stowarzyszeń modelarskich). Ten artykuł ma zapewnić pasjonatom modelarstwa lotniczego drogę do kontynuowania działalności hobbystycznej, w sposób zbliżony do dotychczasowego i umożliwi uprawianie modelarstwa - jako dyscypliny sportu lotniczego, w taki sam sposób, jak przed wejściem w życie nowych przepisów.
Regulacje unijne udostępniają pilotom zdalnie sterowanych modeli latających, trzy możliwości wykonywania operacji:
- loty w kategorii „otwartej”,
- wykonywanie lotów w specjalnie określonych strefach przestrzeni powietrznej.
- wykonywanie lotów w ramach klubów i stowarzyszeń modelarskich,
Loty w kategorii „otwartej”
Loty zdalnie sterowanymi modelami latającymi będzie można wykonywać w kategorii otwartej po spełnieniu odpowiednich warunków (m.in. rejestracja operatora oraz zaliczenie szkolenia on-line). Loty te będą mogły być wykonywane modelami latającymi w podkategorii A3, które będą użytkowane zgodnie z warunkami określonymi w ustępie UAS.OPEN.040 części A załącznika do rozporządzenia (UE) 2019/947 i będą to następujące urządzenia
- modele latające z oznaczeniem CE klasy C0, C1, C2, C3, C4;
- modele latające uwzględniające przepisy szczególne, które spełniają wymagania określone w art. 20 lit. b rozporządzenia (UE) 2019/945 – tzn. statki powietrzne, które nie są zgodne z rozporządzeniem delegowanym (UE) 2019/945 (nie posiadają oznaczenia CE) i których nie skonstruowano do użytku prywatnego, mogą być nadal eksploatowane na następujących warunkach: jeżeli wprowadzono je do obrotu przed dniem 1 lipca 2022 r. - w podkategorii A3 zdefiniowanej w części A załącznika do ww. rozporządzenia, pod warunkiem, że bezzałogowy statek powietrzny ma maksymalną masę startową wynoszącą mniej niż 25 kg wraz z paliwem i obciążeniem użytkowym;
- konstrukcje własne z MTOM mniejszym niż 25 kg.
Loty w specjalnie określonych strefach przestrzeni powietrznej
Loty realizowane w ramach modelarstwa można realizować w specjalnie określonych strefach przestrzeni powietrznej. Zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2019/947 państwa członkowskie mogą określić strefy, w których BSP są zwolnione z niektórych wymagań technicznych i / lub ograniczenia operacyjne są rozszerzone, w tym ograniczenia masy lub wysokości.
Loty w ramach klubów i stowarzyszeń
Modelarstwo, będzie można również uprawiać w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego. Tworzący takie organizacje Piloci, sami zdecydują jaka forma zrzeszania się, będzie dla nich najbardziej odpowiednia. Aktualnie w Polsce istnieją następujące formy prawne zrzeszeń:
- Klub (sekcje w klubie) - osobowość prawna
- Stowarzyszenie (wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego) - osobowość prawna
- Stowarzyszenie zwykłe (wpisane do ewidencji stowarzyszeń) – nie ma osobowości prawnej
Podstawy prawne działalności klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego znajdą Państwo pod następującymi linkami:
- ustawa o sporcie (link)
- ustawa Prawo o stowarzyszeniach (link)
- ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (link)
- w przypadku klubów z osobowością prawną – statut, stowarzyszeń zwykłych bez osobowości prawnej – regulamin.
Istotną informacją jest to, że loty w ramach stowarzyszeń lub klubów modelarstwa lotniczego będą mogły być kontynuowane na dotychczasowych zasadach (uwzględniając przepisy krajowe i nie naruszając art. 14 rozporządzenia (UE) 2019/947 – dotyczącego obowiązkowej rejestracji operatorów BSP) do dnia 1 stycznia 2023 r.
W tym czasie należy zwrócić się z wnioskiem do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego o zezwolenie na wykonywanie operacji w ramach klubów i stowarzyszeń modelarstwa lotniczego. Zezwolenie takie będzie zawierało warunki na jakich operacje będą wykonywane i będzie ograniczone do terytorium Polski.
Kluby lub stowarzyszenia modelarstwa lotniczego chcąc uzyskać stosowne zezwolenie, będą musiały złożyć do ULC zbiór ustalonych procedur (np. minimalny wiek członków, strukturę organizacyjną oraz regulamin organizacyjny)
Zgoda będzie zawierała konkretne warunki, na jakich członkowie klubu lub stowarzyszenia będą mogli wykonywać loty. Nowe zasady będą bardzo zbliżone do tych, które obowiązywały do tej pory.
Po uzyskaniu zgody, klub lub stowarzyszenie będzie odpowiedzialne za nadzór nad członkami organizacji i zapewnienie, że:
- zrzeszeni piloci są informowani o warunkach i ograniczeniach określonych w zezwoleniu wydanym dla ich organizacji;
- zrzeszonych pilotów wspiera się w osiąganiu minimalnego poziomu kompetencji wymaganych do obsługi zdalnie sterowanego modelu latającego w bezpieczny sposób oraz zgodnie z warunkami i ograniczeniami określonymi w zezwoleniu;
- klub lub stowarzyszenie modelarstwa lotniczego podejmuje odpowiednie działania w przypadku uzyskania informacji, że pilot modelu latającego wykonujący operacje w ramach klubu lub stowarzyszenia nie spełnia warunków i nie przestrzega ograniczeń określonych w zezwoleniu oraz, w razie konieczności, informuje o tym ULC;
- klub lub stowarzyszenie modelarstwa lotniczego udostępnia, na wniosek ULC, dokumentację wymaganą do celów nadzoru i monitorowania.
Zezwolenie nie zwalnia jednak członków klubów lub stowarzyszeń z obowiązku rejestracji operatorów BSP.
