Procedura zatwierdzania opłat lotniskowych

Podstawa prawna

• Art. 75-78a ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2013 r., poz. 1393 oraz z 2014 r. poz. 768, dalej „ustawa Prawo lotnicze”),
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 12 sierpnia 2014 r. w sprawie opłat lotniskowych (Dz. U. poz. 1074, dalej „rozporządzenie”),

Definicja opłat lotniskowych

Zgodnie z art. 75 ustawy Prawo lotnicze opłaty lotniskowe są to opłaty za korzystanie z obiektów, urządzeń lub usług udostępnianych wyłącznie przez tego zarządzającego lotniskiem, związanych ze startem, lądowaniem, oświetleniem, parkowaniem statków powietrznych lub obsługą ładunków (towarów i poczty) lub pasażerów pobierane od podmiotu na rzecz którego udostępniane są te obiekty, urządzenia lub usługi, od użytkownika statku powietrznego lub innego eksploatującego statek powietrzny w momencie wykonywania operacji lotniczej.

Opłaty lotniskowe nie obejmują usług związanych z obsługą naziemną, usług związanych z obsługą pasażerów niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej, a także korzystania z urządzeń i przestrzeni lotniska oraz scentralizowanej infrastruktury.

 

Rodzaje opłat lotniskowych

Zarządzający lotniskiem może (nie musi) ustalić następujące opłaty lotniskowe:

1. opłatę startową lub za lądowanie – związaną z udostępnieniem i utrzymaniem obiektów i urządzeń oraz wykonywaniem czynności niezbędnych dla zapewnienia wykonania operacji startu lub lądowania statku powietrznego;
2. opłatę postojową – związaną z udostępnieniem i utrzymaniem miejsc parkingowych;
3. opłatę pasażerską – związaną z udostępnieniem i utrzymaniem budynków dworców pasażerskich oraz znajdujących się w nich urządzeń;
4. opłatę towarową – związaną z udostępnieniem i utrzymaniem wykorzystywanych przy przewozie ładunków (towarów i poczty) budynków dworców towarowych oraz znajdujących się w nich urządzeń;
5. opłatę hałasową  - związaną z ochroną środowiska przed nadmiernym hałasem (lub ustalenie dopłaty do opłat lotniskowych);
6. opłatę za ochronę - związaną z zapewnieniem ochrony i kontrolą bezpieczeństwa pasażerów i ich bagażu oraz ładunków oraz opłata za ochronę statku powietrznego na płycie postojowej.
7. opłatę środowiskową – związana z ochroną powierzchni ograniczających przeszkody przed naruszeniem ich przez drzewa lub krzewy oraz ochroną wzrokowych pomocy nawigacyjnych przed zakłóceniami ich funkcjonowania przez drzewa lub krzewy

Zarządzający lotniskiem użytku publicznego może również pobierać opłaty lotniskowe za usługi dodatkowe, których zakres wykracza poza opłaty standardowe wymienione wyżej (opłaty dodatkowe).

 

Główne zasady ustalania opłat lotniskowych

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia opłaty lotniskowe na lotniskach użytku publicznego ustala się w sposób:

1. zapewniający przejrzystość ustalenia należności z tytułu tych opłat;
2. umożliwiający sprawdzenie przez użytkownika statku powietrznego lub innego eksploatującego statek powietrzny poprawności ustalonej należności z tytułu tych opłat;
3. zapewniający zachowanie zasady niedyskryminacji użytkowników statków powietrznych lub innych eksploatujących statki powietrzne;
4. zapewniający stabilność opłat w sezonie rozkładowym, z wyłączeniem uzasadnionych przypadków;
5. uwzględniający zarobkowy cel działania zarządzającego lotniskiem użytku publicznego - w odniesieniu do opłaty startowej/opłaty za lądowanie, opłaty postojowej, opłaty pasażerskiej, opłaty towarowej i opłat dodatkowych;
6. uwzględniający koszty usług oraz udostępniania i utrzymania obiektów i urządzeń niezbędnych do wykonania operacji lotniczych oraz obsługi pasażerów i ładunków (towarów i poczty), przy zapewnieniu odpowiedniego standardu bezpieczeństwa i jakości obsługi, z wyłączeniem kosztów pokrywanych z innych opłat.

Zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia zarządzający lotniskiem użytku publicznego, z zachowaniem zasad niedyskryminacji użytkowników statków powietrznych lub innych eksploatujących statki powietrzne, jawności i dostępności oraz wymagań, o których mowa w § 4 ust. 1 rozporządzenia, może udzielać zniżek od ustalonych opłat lotniskowych, w szczególności w celu utrzymania lub zwiększenia wielkości ruchu lotniczego, zwiększenia liczby obsługiwanych pasażerów lub ładunków (towarów i poczty), zwiększenia liczby połączeń lotniczych lub częstotliwości połączeń istniejących, pod warunkiem, że nie spowoduje to podwyższenia opłat lotniskowych ponoszonych przez podmioty niekorzystające z tych zniżek.

Jeżeli celem udzielanych tych zniżek jest utrzymanie lub zwiększenie wielkości ruchu lotniczego, w szczególności uruchomienie połączeń na nowych trasach lub zwiększenie częstotliwości połączeń na trasach istniejących, stosowanie tych zniżek jest ograniczone w czasie i nie może trwać dłużej niż 5 lat.

Ponadto § 5 ust. 2 rozporządzenia opłaty lotniskowe na lotniskach użytku publicznego ustala się na podstawie planowanej wartości kosztów, odpowiadających kategoriom kosztów księgowych, określonych w planie gospodarczym na rok, w którym te opłaty mają wejść w życie. W przypadku gdy zarządzający lotniskiem nie posiada planu gospodarczego, podstawę ustalania wysokości opłat lotniskowych stanowią koszty poniesione w roku sprawozdawczym poprzedzającym rok, w którym opłaty są wprowadzane. Wyłączeniu z podstawy kosztowej opłat podlegają koszty pokryte ze środków publicznych.

Zgodnie z § 6 ust. 2 rozporządzenia, przy ustalaniu wysokości opłat lotniskowych zarządzający lotniskiem może uwzględnić koszt kapitału własnego albo uzasadnioną marżę zysku. Przy czym w odniesieniu do opłaty hałasowej oraz opłaty za zapewnienie ochrony i kontroli bezpieczeństwa doliczenie może obejmować wyłącznie koszt kapitału własnego skalkulowany z wyłączeniem premii za ryzyko.

Zgodnie z § 6 ust. 7 rozporządzenia, zarządzający lotniskiem, mając na uwadze zapewnienie konkurencyjności lotniska, może ustalić opłatę lotniskową poniżej kosztów.

 

Konsultacje

Zgodnie z art. 77 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze przed wprowadzeniem lub zmianą opłat lotniskowych zarządzający lotniskiem użytku publicznego opracowuje projekt taryfy opłat lotniskowych z wyszczególnieniem wysokości opłat standardowych, dodatkowych i zniżek od tych opłat wraz z zasadami ich naliczania i udzielania oraz przeprowadza konsultacje projektu taryfy opłat lotniskowych z przewoźnikami lotniczymi stale korzystającymi z danego lotniska lub podmiotami ich reprezentującymi, w szczególności działającym na danym lotnisku komitetem przewoźników lotniczych lub stowarzyszeniami przewoźników lotniczych.

Zgodnie z art. 77 ust. 2 ustawy Prawo lotnicze przewoźnikiem stale korzystającym z lotniska jest przewoźnik, który spełnia jeden z następujących warunków:

1. w sezonie rozkładowym, w którym prowadzone są konsultacje, wykonuje regularny przewóz lotniczy do lub z danego lotniska, lub wykonywał taki przewóz w sezonie rozkładowym poprzedzającym sezon, w którym prowadzone są konsultacje i zgłosił zarządzającemu lotniskiem użytku publicznego zamiar wykonywania regularnego przewozu lotniczego w równoważnym sezonie rozkładowym, w stosunku do którego wykonywał taki przewóz;
2. w sezonie rozkładowym poprzedzającym sezon, w którym prowadzona są konsultacje lub w sezonie rozkładowym, w którym prowadzone są konsultacje, wykonał 10 lub więcej lotów nieregularnych i nadal wykonuje przewóz lotniczy z tego lotniska w czasie prowadzenia konsultacji.

Uwaga: Zgodnie z art. 77b ust. 9 ustawy Prawo lotnicze, w przypadku lotniska nowo zakładanego konsultacje prowadzone są z przewoźnikami lotniczymi, którzy planują wykonywanie operacji do lub z danego lotniska użytku publicznego w sezonie rozkładowym, w którym planowane jest wejście w życie taryfy opłat lotniskowych lub w pierwszym sezonie rozkładowym następującym po sezonie, w którym planowane jest wejście w życie opłat, i poinformowali o takich planach zarządzającego lotniskiem, lub z przedstawicielami tych przewoźników. Konsultacje, o których mowa w zdaniu poprzednim mogą zostać rozpoczęte już po złożeniu przez zarządzającego lotniskiem wniosku o wydanie certyfikatu lotniska użytku publicznego, z zastrzeżeniem, iż tak konsultowane opłaty lotniskowe wejdą w życie nie wcześniej, niż po uzyskaniu przez tego zarządzającego wymaganych przepisami ustawy certyfikatów i zezwoleń.

Zgodnie z art. 77 ust. 3 ustawy Prawo lotnicze celem konsultacji taryfy opłat lotniskowych jest przekazanie informacji dotyczących proponowanych opłat lotniskowych i uzyskanie opinii przewoźników lotniczych stale korzystających z danego lotniska lub podmiotów ich reprezentujących, oraz osiągnięcie przez strony porozumienia w sprawie taryfy opłat lotniskowych w możliwie najszerszym zakresie.

Uwaga: Z obowiązku przeprowadzenia konsultacji zwolnieni są zarządzający lotniskami o ograniczonej certyfikacji zgodnie z art. 54 ust. 2a ustawy Prawo lotnicze, który wyłącza stosowanie art. 77 ustawy Prawo lotnicze (dotyczącego konsultacji z przewoźnikami), nie wyłącza natomiast stosowania art. 77b ustawy Prawo lotnicze. W przypadku lotnisk o ograniczonej certyfikacji ma więc zastosowanie art. 77b ustawy Prawo lotnicze, z tym że ze względu na wyłączenie zastosowania art. 77 ustawy Prawo lotnicze, nie stosuje się w tym przypadku zawartych w art. 77b ustawy Prawo lotnicze odwołań do art. 77 ustawy Prawo lotnicze. Oznacza to, że zarządzający takim lotniskiem zobowiązany jest przekazać taryfę do wiadomości Prezesa Urzędu i innych wskazanych podmiotów, ale w procesie ustalania opłat nie musi prowadzić konsultacji z przewoźnikami.

Zgodnie z § 15 ust. 1 rozporządzenia w ramach konsultacji zarządzający lotniskami obsługującymi powyżej 5 mln pasażerów rocznie przedstawiają informacje na temat podstaw przyjętych do określenia systemu i wysokości wszystkich opłat lotniskowych, czyli w szczególności:

1. wykaz usług i elementów infrastruktury udostępnianych w zamian za pobierane opłaty lotniskowe;
2. metodę ustalania opłat lotniskowych;
3. proponowaną datę wejścia w życie opłat lotniskowych;
4. ogólną strukturę kosztów, które stanowią podstawę do ustalenia opłat lotniskowych, w odniesieniu do obiektów i urządzeń oraz usług, których dotyczą opłaty lotniskowe;
5. wysokość przychodów osiąganych z tytułu poszczególnych opłat lotniskowych i całkowite koszty poszczególnych usług objętych opłatami lotniskowymi, poniesione w roku obrotowym poprzedzającym rok, w którym są prowadzone konsultacje, oraz koszty prognozowane w odniesieniu do roku, w którym są prowadzone konsultacje, oraz do roku, w którym nowe opłaty mają wejść w życie;
6. wysokość bezzwrotnych środków publicznych, z których sfinansowano albo planuje się sfinansować koszty udostępniania i utrzymania obiektów i urządzeń oraz usług, których dotyczą opłaty lotniskowe;
7. prognozy wysokości opłat lotniskowych, prognozy dotyczące ruchu lotniczego ze wskazaniem kierunku zmian oraz planowanych na lotnisku użytku publicznego inwestycji, dotyczące roku, w którym są prowadzone konsultacje, oraz 2 lat następnych;
8. faktyczny stopień wykorzystania infrastruktury i urządzeń lotniska w roku, w którym są prowadzone konsultacje;
9. przewidywany wpływ głównych planowanych na lotnisku użytku publicznego inwestycji na przepustowość tego lotniska;
10. wysokość przychodów z działalności pozalotniczej – w przypadku uwzględnienia przez zarządzającego lotniskiem  przy ustalaniu wysokości opłat lotniskowych konieczności zgromadzenia środków własnych na finansowanie długoterminowych przedsięwzięć inwestycyjnych o dużej skali.

Natomiast zarządzający lotniskami użytku publicznego obsługującymi nie więcej niż 5 mln pasażerów rocznie w ramach konsultacji, zgodnie z  § 15 ust. 2 rozporządzenia, przedstawiają informacje na temat podstaw przyjętych do określenia systemu i wysokości wszystkich opłat lotniskowych, w szczególności:

1. wykaz usług i elementów infrastruktury udostępnianych w zamian za pobierane opłaty lotniskowe;
2. metodę ustalania opłat lotniskowych;
3. proponowaną datę wejścia w życie opłat lotniskowych;
4. ogólną strukturę kosztów, które stanowią podstawę do ustalenia opłat lotniskowych, w odniesieniu do obiektów i urządzeń oraz usług, których dotyczą opłaty lotniskowe;
5. wysokość przychodów osiąganych z tytułu poszczególnych opłat lotniskowych i całkowite koszty poszczególnych usług objętych opłatami lotniskowymi, poniesione w roku obrotowym poprzedzającym rok, w którym są prowadzone konsultacje, oraz koszty prognozowane w odniesieniu do roku, w którym są prowadzone konsultacje, oraz do roku, w którym nowe opłaty mają wejść w życie;
6. wysokość przychodów z działalności pozalotniczej – w przypadku uwzględnienia przez zarządzającego lotniskiem  przy ustalaniu wysokości opłat lotniskowych konieczności zgromadzenia środków własnych na finansowanie długoterminowych przedsięwzięć inwestycyjnych o dużej skali.

Zgodnie z § 13 ust. 1 rozporządzenia na żądanie zarządzających lotniskami obsługującymi powyżej 5 mln pasażerów rocznie, przekazane przed przeprowadzeniem konsultacji, przewoźnicy lotniczy stale korzystający z tych lotnisk przekazują zarządzającemu lotniskiem – w terminie określonym przez zarządzającego (nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania żądania) – informacje:

1. na temat prognozy ruchu lotniczego danego przewoźnika lotniczego do lub z danego lotniska, w tym liczby pasażerów lub tonażu ładunku i operacji ruchu pasażerskiego lub towarowego, na okres co najmniej 2 lat następujących po roku, w którym są prowadzone konsultacje;
2. dotyczące planowanej siatki połączeń do i z danego lotniska, zmiany w liczbie i typach użytkowników statków powietrznych (strukturze floty wykorzystywanej w wykonywaniu operacji do i z danego lotniska) w okresie co najmniej roku kalendarzowego następującego po roku, w którym prowadzone są konsultacje;
3. dotyczące planów rozwoju związanych z danym lotniskiem;
4. dotyczące potrzeb i wymagań związanych z danym lotniskiem, w szczególności związanych z przepustowością terminali i dróg startowych oraz z infrastrukturą służącą parkowaniu statków powietrznych.

Zgodnie z art. 77 ust. 4 ustawy Prawo lotnicze w ramach konsultacji przewoźnicy lotniczy lub podmioty ich reprezentujące przedstawiają opinie wraz z uzasadnieniem, w szczególności dotyczącym wpływu nowej taryfy opłat lotniskowych na ich sytuację ekonomiczno-operacyjną. Zarządzający lotniskiem przed podjęciem ostatecznej decyzji w sprawie taryfy opłat lotniskowych rozpatruje przedstawione z uzasadnieniem opinie, a w przypadku ich nieuwzględnienia sporządza uzasadnienie, które przekazuje niezwłocznie przewoźnikom lotniczym. Jednocześnie Prezes Urzędu może żądać od zarządzającego lotniskiem przedstawienia dokumentacji potwierdzającej właściwe przeprowadzenie konsultacji, w tym opinie przewoźników lotniczych oraz uzasadnienie ich nieuwzględnienia.

Zgodnie z art. 77c ust. 1 ustawy Prawo lotnicze zarządzający lotniskiem obsługującym powyżej 5 mln pasażerów rocznie przeprowadza również corocznie konsultacje z przewoźnikami lotniczymi stale korzystającymi z danego lotniska lub podmiotami ich reprezentującymi. Te coroczne konsultacje dotyczą funkcjonowania systemu opłat lotniskowych, wysokości tych opłat oraz jakości usług świadczonych w zamian za opłaty lotniskowe. W trakcie tych konsultacji zarządzający lotniskiem może zawrzeć porozumienie z przewoźnikami lotniczymi stale korzystającymi z lotniska lub podmiotami ich reprezentującymi dotyczące innego terminu prowadzenia tych konsultacji.

Zgodnie z art. 77c ust. 3 ustawy Prawo lotnicze, w przypadku zarządzających lotniskami obsługującym powyżej 5 mln pasażerów rocznie, Prezes Urzędu może z urzędu lub na uzasadniony wniosek przewoźnika lotniczego stale korzystającego z lotniska nakazać zarządzającemu lotniskiem przeprowadzenie dodatkowych konsultacji taryfy opłat lotniskowych.

 

Procedura wprowadzania opłat lotniskowych

a) lotniska obsługujące nie więcej niż 5 mln pasażerów rocznie

Na mocy art. 77b ust. 1 ustawy Prawo lotnicze zarządzający lotniskiem, po przeprowadzeniu konsultacji, nie później niż na 40 dni przed planowanym wejściem w życie taryfy opłat lotniskowych przedstawia ją do wiadomości Prezesowi Urzędu oraz przewoźnikom stale korzystającym z lotniska.

Zgodnie z art. 77b ust. 2 ustawy Prawo lotnicze Prezes Urzędu w terminie 14 dni od dnia otrzymania taryfy opłat lotniskowych może, w drodze decyzji administracyjnej, nakazać jej zmianę jeżeli jest ona niezgodna z zasadami ustalania opłat lotniskowych określonych w Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym sporządzonej w Chicago z dnia 7 grudnia 1944 r., prawie lotniczym lub przepisach międzynarodowych, w tym gdy zarządzający lotniskiem nie dopełnił obowiązku przeprowadzenia konsultacji zgodnie z art. 77 ustawy Prawo lotnicze. W przypadku nie wydania takiej decyzji taryfa opłat lotniskowych wchodzi w życie w terminie określonym przez zarządzającego (z uwzględnieniem ww. okresu 40 dni od dnia przekazania taryfy do wiadomości Prezesowi Urzędu).

W celu weryfikacji zgodności taryfy opłat lotniskowych z przepisami, Prezes Urzędu może zażądać od zarządzającego lotniskiem przedstawienia stosownych informacji potwierdzających zgodność taryfy opłat lotniskowych z ww. zasadami. W takim przypadku termin 14 dni dla Prezesa Urzędu na nakazanie zmiany taryfy opłat lotniskowych biegnie od dnia otrzymania żądanych informacji.

Zgodnie z art. 77b ust. 5 ustawy Prawo lotnicze przewoźnik lotniczy stale korzystający z lotniska lub podmiot reprezentujący takich przewoźników  w terminie 14 dni od dnia otrzymania taryfy opłat lotniskowych może zwrócić się do Prezesa Urzędu z wnioskiem o nakazanie zmiany taryfy w przypadku uznania, że jest ona niezgodna z zasadami ustalania opłat lotniskowych określonych w Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym sporządzonej w Chicago z dnia 7 grudnia 1944 r., prawie lotniczym lub przepisach międzynarodowych wraz z argumentami potwierdzającymi naruszenie oraz wskazaniem przepisów prawa, które zostały naruszone. W takim przypadku podmiot wnioskujący o nakazanie zmiany taryfy opłat jest obowiązany przekazać Prezesowi Urzędu wraz z wnioskiem o nakazanie zmiany uzasadnienie obejmujące:

1. wskazanie postanowień taryfy opłat lotniskowych naruszających zasady ustalania opłat lotniskowych;
2. wskazanie przepisów Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym sporządzonej w Chicago z dnia 7 grudnia 1944 r., prawa lotniczego lub prawa międzynarodowego, które zostały naruszone;
3. argumenty potwierdzające naruszenia zasad ustalania opłat lotniskowych.

Po rozpatrzeniu wniosku przewoźnika lotniczego, w przypadku stwierdzenia że taryfa opłat lotniskowych narusza zasady ustalania tych opłat określone w Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym sporządzonej w Chicago z dnia 7 grudnia 1944 r., prawie lotniczym lub przepisach międzynarodowych, Prezes Urzędu, w terminie 14 dni od otrzymania wniosku przewoźnika lotniczego, nakazuje – w drodze decyzji administracyjnej – zmianę taryfy opłat.

Tożsame zasady stosuje się w przypadku zmiany poszczególnych postanowień taryfy opłat lotniskowych.

b) lotniska obsługujące powyżej 5 mln pasażerów rocznie

Zgodnie z art. 77d ust. 1 ustawy Prawo lotnicze zarządzający lotniskiem, po przeprowadzeniu konsultacji, przedstawia, z co najmniej kwartalnym wyprzedzeniem, do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu taryfę opłat lotniskowych wraz z uzasadnieniem.

W przypadkach uzasadnionych wyjątkowymi, niemożliwymi do przewidzenia wcześniej okolicznościami, ww. trzymiesięczny termin może zostać na wniosek zarządzającego lotniskiem skrócony (maksymalnie do 2 miesięcy przez planowanym wejściem w życie taryfy).

Uwaga: Obowiązek przedstawienia Prezesowi Urzędu taryfy opłat lotniskowych do zatwierdzenia nie ma zastosowania w przypadku usunięcia oczywistej omyłki pisarskiej w taryfie opłat oraz do zmian wynikających bezpośrednio ze zmian przepisów prawa w zakresie innym niż przepisy ustawy Prawo lotnicze dotyczące opłat lotniskowych, pod warunkiem, że zmiany te nie mają wpływu na wysokość opłat lotniskowych lub zniżek. W takiej sytuacji zarządzający lotniskiem samodzielnie dokonuje zmiany postanowień taryfy opłat i przekazuje zmienioną taryfę opłat do wiadomości Prezesa Urzędu. Zmiana wchodzi w życie pod warunkiem, że w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania Prezes Urzędu nie wyrazi sprzeciwu.

Na mocy § 17 ust. 1 rozporządzenia uzasadnienie do taryfy opłat lotniskowych przekazywanej Prezesowi Urzędu do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu zawiera w szczególności:

1. określenie proponowanego terminu wejścia w życie taryfy opłat lotniskowych;
2. zakres i warunki świadczenia usług standardowych i dodatkowych;
3. opis aktualnej sytuacji finansowej zarządzającego lotniskiem użytku publicznego, wraz z opisem wpływu zmiany taryfy opłat lotniskowych na tę sytuację;
4. uzasadnienie dla modulowania opłat lotniskowych ze względu na interes publiczny lub społeczny, jeżeli taryfa opłat lotniskowych zawiera takie modulowanie;
5. opis i uzasadnienie dla proponowanych zniżek od opłat lotniskowych, w szczególności określenie spodziewanych rezultatów tych zniżek dla ruchu do i z danego lotniska, wraz z informacją o źródłach finansowania przychodów utraconych w związku z funkcjonowaniem systemu zniżek;
6. dokumentację z przeprowadzonych konsultacji, w szczególności dokumentację potwierdzającą dotrzymanie przez zarządzającego lotniskiem użytku publicznego terminu jednego miesiąca przed przewidywanym dniem przedstawienia taryfy opłat lotniskowych do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu oraz zestawienie uwag merytorycznych zgłoszonych przez użytkowników lotniska;
7. uzasadnienie proponowanych zmian w taryfie opłat lotniskowych, w szczególności okoliczności wpływające na konieczność zmiany opłat lotniskowych oraz uzasadnienie dla proponowanej wysokości opłat lotniskowych;
8. informację o dofinansowaniu z bezzwrotnych środków publicznych kosztów, które mają być poniesione w związku z eksploatacją obiektów i urządzeń oraz usług, których dotyczą opłaty lotniskowe;
9. uzasadnienie konieczności uwzględnienia w opłatach lotniskowych zgromadzenia środków własnych na finansowanie długoterminowych przedsięwzięć inwestycyjnych o dużej skali w przypadku skorzystania przez zarządzającego lotniskiem użytku publicznego z możliwości, o której mowa w § 6 ust. 8 rozporządzenia.

Na żądanie Prezesa Urzędu zarządzający lotniskiem przekazuje również dodatkowe informacje, w szczególności:

1. kalkulację kosztów stanowiących podstawę ustalenia poszczególnych opłat lotniskowych;
2. plan gospodarczy obejmujący rok, w którym opłaty lotniskowe mają wejść w życie;
3. sprawozdanie finansowe za rok obrotowy poprzedzający rok, w którym są wprowadzane opłaty – w przypadku gdy zarządzający lotniskiem użytku publicznego nie posiada planu gospodarczego;
4. kopię opinii użytkowników lotniska;
5. uzasadnienie nieuwzględnienia przez zarządzającego lotniskiem użytku publicznego opinii, o której mowa w art. 77 ust. 4 ustawy Prawo lotnicze.

Uwaga: W przypadku lotnisk o ograniczonej certyfikacji wyłączony jest obowiązek przedstawienia w uzasadnieniu niektórych z ww. informacji.

Zgodnie z art. 77d ust. 5 ustawy Prawo lotnicze Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, odmawia zatwierdzenia taryfy opłat lotniskowych albo jej części lub nakazuje jej zmianę, w przypadku gdy jest ona niezgodna z zasadami dotyczącymi ustalania opłat lotniskowych ustalonymi w Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r., prawie lotniczym, przepisach prawa Unii Europejskiej lub w przepisach międzynarodowych, w tym gdy zarządzający lotniskiem nie dopełnił obowiązku przeprowadzenia konsultacji zgodnie z art. 77 lub art. 77c ustawy Prawo lotnicze. W decyzji Prezes Urzędu określa, czy zarządzający lotniskiem użytku publicznego jest obowiązany do ponownego przeprowadzenia konsultacji, o których mowa w art. 77 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze, biorąc pod uwagę zakres nakazanej zmiany oraz jej wpływ na przewoźników lotniczych.

Ponadto, zgodnie z art. 77d ust. 6 ustawy Prawo lotnicze, Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, może odmówić zatwierdzenia taryfy opłat lotniskowych albo jej części lub nakazać jej zmianę w przypadku gdy w sposób istotny i nieuzasadniony odbiega ona od informacji przedstawionych w zatwierdzonym planie generalnym lub gdy zarządzający lotniskiem nie dopełnił obowiązku rozpoczęcia negocjacji z przewoźnikami lotniczymi lub podmiotami ich reprezentującymi celem zawarcia porozumienia w sprawie jakości świadczonych usług.

Tożsame zasady stosuje się w przypadku zmiany poszczególnych postanowień taryfy opłat lotniskowych.

Zatwierdzanie opłat lotniskowych nie podlega opłacie lotniczej, jednakże za wydanie decyzji w spawie opłat lotniskowych pobierana jest opłata skarbowa. Potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej należy dołączyć do wniosku o zatwierdzenie taryfy opłat.

 

Informacje dodatkowe

Zgodnie z art. 77e ustawy Prawo lotnicze zarządzający lotniskiem użytku publicznego obsługującym ponad 5 mln pasażerów rocznie – w ramach konsultacji opłat lotniskowych lub w ramach odrębnego procesu – zobowiązany jest do rozpoczęcia negocjacji z przewoźnikami lotniczymi stale korzystającymi z lotnisk lub podmiotami ich reprezentującymi celem zawarcia porozumienia w sprawie jakości świadczonych przez tego zarządzającego lotniskiem usług. W wyniku negocjacji może zostać zawarte porozumienie, które określi co najmniej poziom usług świadczonych przez zarządzającego lotniskiem użytku publicznego, uwzględniając system lub wysokość opłat lotniskowych oraz poziom usług, do którego uprawnieni są przewoźnicy lotniczy w ramach danych opłat. Zawarte porozumienie przekazywane jest do wiadomości Prezesa Urzędu.

Zgodnie z art. 77f ustawy Prawo lotnicze, przed podjęciem decyzji o inwestycji dużej skali zarządzający lotniskiem użytku publicznego obsługującym ponad 5 mln pasażerów rocznie przeprowadza – w ramach konsultacji opłat lotniskowych lub niezależnie od nich – konsultacje z przewoźnikami lotniczymi stale korzystającymi z lotniska lub podmiotami ich reprezentującymi dotyczące planowanych inwestycji o dużej skali. Za inwestycję o dużej skali uznaje się każdą inwestycję polegającą na rozbudowie, przebudowie istniejącej lub budowie nowej infrastruktury, wpływającą w sposób znaczący na przepustowość poszczególnych elementów infrastruktury lotniska, w szczególności pasa startowego i terminalu pasażerskiego. Prezes Urzędu może żądać od zarządzającego lotniskiem użytku publicznego przedstawienia informacji o przebiegu i wynikach takich konsultacji.

Taryfy opłat lotniskowych dla lotnisk użytku publicznego są ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zamieszczane w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych oraz podawane do wiadomości publicznej przez zarządzającego lotniskiem w szczególności poprzez zamieszczenie na stronie internetowej zarządzającego lotniskiem.

 

Zwolnienia z opłat lotniskowych

Zgodnie z art. 76 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze, nie pobiera się opłat lotniskowych na lotniskach użytku publicznego od podmiotu realizującego w interesie publicznych zadania związane z wykonywaniem lotu:
1. w celu zapobiegania skutkom klęsk żywiołowych lub ich usunięcia oraz ratowania życia lub zdrowia ludzkiego, chyba że lot ten jest wykonywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – potwierdzonego:
a. statusem lotu:
i. HOSP (lot statku powietrznego wykonywany w celu niesienia pomocy medycznej zgłoszony przez odpowiednie służby medyczne), lub
ii. SAR (lot statku powietrznego wykonującego akcję poszukiwawczą-ratowniczą), lub
iii. HUM (lot statku powietrznego biorącego udział w akcji humanitarnej), lub
b. odpowiednią uwagą w planie lotu;
2. w przypadku ochrony granic, zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego – potwierdzonego:
a. statusem lotu:
i. STATE (lot państwowego i cywilnego statku powietrznego w misjach wojskowych, policyjnych, celnych lub Straży Granicznej), lub
ii. GARDA (hasło, na jakie statek powietrzny wykonuje zadania związane z bezpieczeństwem powszechnym, porządkiem publicznym i ochroną granic), lub
b. odpowiednią uwagą w planie lotu;
3. wyłącznie w celu przewozu, w oficjalnej misji, panującego monarchy i jego najbliższej rodziny, głowy państwa, przewodniczącego parlamentu lub jego izby, szefa rządu lub osoby zajmującej stanowisko równorzędne – potwierdzonego:
a. statusem lotu HEAD (lot polskiego statku powietrznego nadany przez Szefa Biura Ochrony Rządu), lub
b. odpowiednią uwagą w planie lotu.
 
Informację dotyczącą zwolnień zarządzający lotniskiem użytku publicznego zawiera w taryfie opłat lotniskowych.

 

Wykaz lotnisk w Polsce obsługujących rocznie powyżej 5 mln pasażerów

Zgodnie z art. 1 ust. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/12/WE z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie opłat lotniskowych publikuje się wykaz portów lotniczych obsługujących powyżej 5 mln. pasażerów rocznie, do których ma zastosowanie ww. dyrektywa. W Polsce w 2022 r. lotniskami, które obsłużyły powyżej 5 mln. pasażerów były:

• Lotnisko Chopina w Warszawie
• Lotnisko Kraków-Balice.

Stosownie do art. 77g ust. 2 ustawy Prawo lotnicze, wykaz lotnisk w Polsce obsługujących rocznie powyżej 5 mln pasażerów jest corocznie publikowany przez Prezesa Urzędu w Dzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Aktualny wykaz dostępny jest tutaj
Dane EUROSTAT o wielkości ruchu pasażerskiego na ww. lotnisku, jak również innych polskich lotniskach użytku publicznego.

Szczegółowe dane znajdują się w zakładce: Data-> Database -> Transport -> Air Transport (avia) ->Air Transport measurement – passengers (avia_pa) -> Overview of the air passenger transport by country and airports (avia_paoa) - > Air passenger transport by main airports in each reporting country (avia_paoa)

Wytyczne ICAO w sprawie opłat lotniskowych

Polityki ICAO dotyczące opłat dla portów lotniczych i służb żeglugi powietrznej
 plik do pobrania 313.26 Kb

ICAO’s Policies on Charges for Airports and Air Navigation Services
 plik do pobrania 245.93 Kb

Supplement no. 4 to DOC 9082
 plik do pobrania 445.31 Kb

 

Forum Regulatorów opłat lotniskowych

Komisja Europejska w ramach DG MOVE — Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu powołała do życia Thessaloniki Forum of Airport Charges Regulators czyli Forum Regulatorów Opłat Lotniskowych. Członkami Forum są więc przedstawiciele władz poszczególnych państw członkowskich Komisji Europejskiej odpowiedzialnych za regulacje dotyczące opłat lotniskowych.

Celem Forum jest doradzanie Komisji w zakresie implementacji Dyrektywy w sprawie opłat lotniskowych oraz promowanie najlepszych praktyk w zakresie uregulowań gospodarczych odnoszących się do ekonomiki funkcjonowania portów lotniczych. Ponadto Forum wspomaga Komisję Europejską w implementacji istniejących przepisów, programów i polityk Unii Europejskiej, a także w przygotowywaniu propozycji aktów prawnych i inicjatyw politycznych dotyczących opłat lotniskowych.
Spotkania członków Forum dają możliwość współpracy na polu opłat lotniskowych pomiędzy Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, są także miejscem umożliwiającym wymianę dobrych praktyk i poglądów w tym zakresie pomiędzy Państwami.

Szczegółowa informacja na temat Forum Regulatorów Opłat Lotniskowych dostępna jest na stronie KE pod adresem:
http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?do=groupDetail.groupDetail&groupID=3084

Pod tym adresem znajdują się także Wytyczne w zakresie konsultacji opłat lotniskowych oraz w zakresie kosztu kapitału stanowiące zbiór dobrych praktyk i rekomendacji wypracowanych przez Forum.

 

Standardowe opłaty lotniskowe w portach lotniczych w Polsce - stan na dzień 25.12.2018r.

plik do pobrania28.76 KB

 

Sprawozdanie Prezesa Urzędu dotyczące opłat lotniskowych

Stosownie do obowiązku wynikającego z art. 77k ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2013 r. poz. 1393, z późn. zm.) w związku z art. 11 ust. 8 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/12/WE z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie opłat lotniskowych (Dz. Urz. UE L 70 z 14.03.2009 r., str. 11), Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego sporządza roczne sprawozdanie dotyczące realizacji zadań w zakresie opłat lotniskowych.

Zapraszamy do zapoznania się z treścią sprawozdań.

Sprawozdanie za 2023 rok

Sprawozdanie_nadzor_Prezesa_ULC_nad_oplatami_lotniskowymi_za_2023.pdf191.38 KB

Sprawozdanie za 2022 rok
plik do pobrania262 KB

Sprawozdanie za 2021 rok
plik do pobrania191 KB

Sprawozdanie za 2020 rok
plik do pobrania231 KB

Sprawozdanie za 2019 rok
plik do pobrania413.17 KB

Sprawozdanie za 2018 rok
plik do pobrania59.08 KB

Sprawozdanie za 2017 rok:

plik do pobrania73.84 KB

Sprawozdanie za 2016 rok:
plik do pobrania78.38 KB

Sprawozdanie za 2015 rok:
plik do pobrania74.37 KB

Sprawozdanie za 2014 rok:
plik do pobrania73.57 KB

Sprawozdanie za 2013 rok:
plik do pobrania383.7 KB

Sprawozdanie za 2012 rok:
plik do pobrania37.97 KB

Sprawozdanie za 2011 rok:
plik do pobrania283.29 KB

 

Kontakt

Komórka prowadząca: Wydział Nadzoru Finansowego
Tel. +48 22 520 73 76/06
Fax. +48 22 520 73 49/06
email:

 

Forum Regulatorów opłat lotniskowych