W dniach 19-20 listopada 2020 r. po raz 14. odbyła się Konferencja Bezpieczeństwo w Lotnictwie Cywilnym (KBL). Pandemia SARS-COV-2 i obowiązujące restrykcje w kontaktach bezpośrednich wymusiły konieczność znalezienia alternatywnej formuły organizacji tego wydarzenia, dlatego konferencja odbyła się w całości online.
Transmisja była prowadzona z siedziby Urzędu Lotnictwa Cywilnego przy ul. Marcina Flisa 2 w Warszawie i została udostępniona w kanale strumieniowego przesyłania wideo. Osoby, które zarejestrowały wcześniej swój udział, miały możliwość udziału w dyskusji na czacie i zadawania pytań prelegentom.
Konferencja Bezpieczeństwo w Lotnictwie Cywilnym jest jednym z największych cyklicznych wydarzeń organizowanych przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Celem konferencji jest poprawa bezpieczeństwa lotniczego w Polsce w sektorze lotnictwa komercyjnego (CAT) i lotnictwa ogólnego (GA). Jej idea opiera się na podnoszeniu świadomości znaczenia bezpieczeństwa w lotnictwie cywilnym poprzez poruszanie istotnych problemów wynikających z bieżących zagrożeń dla bezpieczeństwa operacji lotniczych i znajdywanie rozwiązań. Co roku w konferencji bierze udział szerokie grono prelegentów - specjalistów i ekspertów lotniczych zarówno ze środowisk legislacyjnych i naukowych, jak i przedstawicieli największych przewoźników, portów lotniczych oraz przedsiębiorstw z branży lotniczej, stwarzając doskonałą okazję do wymiany doświadczeń. Tegoroczna konferencja pomimo zmienionej formuły cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem. Do udziału w czacie zarejestrowało się ponad dwustu uczestników.
Głównymi obszarami zainteresowania KBL są sektor lotnictwa komercyjnego (CAT) i sektor lotnictwa ogólnego (GA), a tematem przewodnim tegorocznej konferencji były zagadnienia dotyczące pandemii COVID-19 i jej wpływu na zagrożenia w sferze bezpieczeństwa lotniczego.
Jak co roku konferencję otworzył Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Pan Piotr Samson. Słowo wstępu wygłosił Wiceprezes ds. Standardów Lotniczych, Pan Michał Witkowski. Konferencję poprowadził Dyrektor Biura Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym, Pan Roman Ożóg. Po oficjalnym rozpoczęciu konferencji, przystąpiono do prezentacji zgodnie z przygotowaną agendą.
Poniżej przekazujemy Państwu linki do prezentacji i zapisów wideo zarejestrowanych w trakcie trwania konferencji. Niestety z uwagi na problemy techniczne z połączeniem wideo oraz słabą jakość nagrania w poniższym wykazie nie znalazła się prelekcja przedstawicieli Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych (PKBWL). Dostępna jest tylko prezentacja w formacie pdf.
1. Adam Zabost: „SUP - Podejrzane niezatwierdzone części”Film2. Daniel Wowra: „Wprowadzenie nowych przepisów BFCL i SFCL - wpływ na bezpieczeństwo?”Film3. Agnieszka Fortońska: „Działania EASA w zakresie zapobiegania rozprzestrzeniania się COVID-19”Film4. Bogusław Trela: „Badanie zdarzeń lotniczych pod nadzorem PKBWL”5. Mirosław Hermaszewski „Rekomendacje antycovidowe Sektorowej Rady Kompetencji Przemysłu Lotniczo-Kosmicznego”Film6. Cezary Galiński: „Rekomendacje antycovidowe w lotnictwie”359.86 KBFilm7. Dariusz Rożek: „Zmiany w regulacjach prawnych dotyczących zapewniania służby meteorologicznej lotnictwa cywilnego w 2020 r.” Film8. Jarosław Kozuba: „Bezpieczeństwo i ciągłość szkoleń lotniczych w czasach pandemii w ATO Politechniki Śląskiej”Film9. Jerzy Adamski: „Wytyczne dla Operatorów lotniczych w Polsce w związku z epidemią COVID19 w 2020”. Film10. Michał Kozłowski: „Sytuacja na małych lotniskach - obowiązki i prawa zarządzającego i kierującego lotami.”Film11. Patryk Drewniak: „Zarządzanie Kryzysowe w Organizacji Obsługi Technicznej w czasach pandemii”. Film12. Piotr Michalak: „Aktualizacja Krajowego Programu Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym oraz Krajowego Planu Bezpieczeństwa”Film13. Szymon Tabak: „Przegląd niezgodności w obszarze ciągłej zdatności do lotu”.Film14. Wiesław Kapitan: „Propozycje zmian dla i wokół lotniska Warszawa Babice EPBC”Film15. Wiesław Wojtasiak: „Zgłaszanie zdarzeń lotniczych przez CBZ”
Serdecznie dziękujemy prelegentom za przygotowanie i zaprezentowanie interesujących materiałów oraz za podzielenie się swoimi doświadczeniami z szeroką publicznością. Wszystkim uczestnikom bardzo dziękujemy za obecność i zainteresowanie bezpieczeństwem w lotnictwie.
Mamy nadzieję, że w przyszłym roku konferencja odbędzie się w tradycyjnej formule (stacjonarnie) i będziemy mieli okazję do bezpośrednich spotkań i rozmów.
Biuro Zarządzania Bezpieczeństwem w Lotnictwie Cywilnym ULC
Odpowiedzi na pytania do prelegentów Krajowej Konferencji Bezpieczeństwa w Lotnictwie Cywilnym 2020
Podczas tegorocznej Konferencji Bezpieczeństwa wszyscy zarejestrowani słuchacze mieli możliwość aktywnego uczestniczenia w dyskusji i zadawania pytań poprzez czat. Ze względu na ograniczony czas nie na wszystkie pytania udzielono odpowiedzi. Poniżej przekazujemy Państwu odpowiedzi od prelegentów na najczęściej zadawane pytania:
W jaki sposób PKBWL bada i nadzoruje zdarzenia lotnicze w zakresie ruchu lotniczego bez specjalisty w zakresie ruchu lotniczego w składzie Komisji?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: PKBWL badała i nadzorowała zdarzenia związane z ruchem lotniczym wykorzystując specjalistów z pokrewnych dziedzin, którzy byli członkami Komisji.
W wyniku audytu przeprowadzonego przez ICAO w PKBWL stwierdzono, że w polskim prawie nie ma mechanizmów kontroli realizacji zaleceń powypadkowych wydanych przez PKBWL oraz brak procedur monitorowania biegu spraw zgłoszonych przez Polskę władzom lotniczym innych państw i na odwrót. Czy wymienione wyżej nieprawidłowości zostały usunięte, jeżeli tak to w jaki sposób?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: Audytorzy ICAO nie odnosili się do prawa polskiego, tylko do procedur PKBWL. Wymienione nieprawidłowości zostały częściowo usunięte poprzez opracowanie brakujących procedur. Całkowite usunięcie nieprawidłowości zaplanowane było do końca roku 2020.
Czy ustanowiono i wdrożono mechanizm zapewniający, że PKBWL posiada wystarczające zasoby personalne, aby spełnić krajowe i międzynarodowe zobowiązania dotyczące badania zdarzeń lotniczych?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: PKBWL jest trakcie obsadzania wakatów po członkach, którzy zakończyli kadencje w 2020 roku i które nie zostały przedłużone. Potrzeby PKBWL w tym zakresie są w pełni zaspokajane na bieżąco. Komisja wypełnia krajowe i międzynarodowe zobowiązania dotyczące badania zdarzeń lotniczych.
Czy zweryfikowano zdolność PKBWL do realizacji wszystkich wymaganych działań, w tym opracowywania przepisów, procedur i innych materiałów pomocniczych, prowadzenia szkoleń i analiz niedociągnięć w zakresie bezpieczeństwa?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: PKBWL jest w trakcie opracowywania nowego regulaminu działania, który będzie uwzględniał wszystkie zadania, które powinna realizować Komisja.
Czy Przewodniczący PKBWL podjął kroki do uzupełnienia składu Komisji o nowych członków w zakresie ilości etatów określonych przez Ministra Infrastruktury oraz czy podjął kroki w celu wypełnienia zaleceń pokontrolnych ICAO w zakresie zwiększenia ilości etatów w Komisji oraz określił Ministrowi Infrastruktury lub innemu organowi państwowemu właściwą liczbę etatów Komisji odpowiednią do wypełnienia zadań, które określają dla Komisji właściwe przepisy?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: Minister Infrastruktury w żadnym dokumencie nie określił liczby etatów Komisji, a ICAO nie wydało zaleceń pokontrolnych nakazujących zwiększenie ich liczby. Audytorzy ICAO nie wypowiadali się na temat liczby członków PKBWL, stwierdzili natomiast brak procedury określającej liczbę członków. PKBWL jest trakcie obsadzania wakatów po członkach, którzy zakończyli kadencje w 2020 roku i nie zostali ponownie powołani. Wnioski o powołanie trzech członków na kolejne kadencje zostały zaakceptowane, a wnioski o powołanie nowych członków są aktualnie procedowane. Od listopada 2020 roku Komisja nie spotkała się z odmową w tym zakresie.
Czy rozważana jest zmiana organizacyjna oraz w ustawodawstwie krajowym zmierzająca do usprawnienia funkcjonowania PKBWL np. poprzez oddzielenie umiejscowienia PKBWL od Ministra Infrastruktury oraz ustanowienia podmiotu z własnym budżetem lub wręcz całkowita reorganizacja podmiotów zajmujących się badaniem zdarzeń w transporcie i ustanowienie jednego organu Bezpieczeństwa w Transporcie z uprawnieniami do badania zdarzeń w zakresie lotnictwa, kolei i żeglugi morskiej oraz opracowywania zaleceń bezpieczeństwa?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL:
1. Zmiany zmierzające do usprawnienia funkcjonowania PKBWL są w trakcie opracowywania (nowy regulamin działania). Procedowane są również zmiany Rozporządzenia w sprawie wypadków i incydentów lotniczych.
2. Na obecnym etapie kierownictwo PKBWL nie widzi potrzeby większej separacji Komisji od Ministerstwa Infrastruktury i jego zasobów, gdyż utrudniłby to jej działanie w sytuacjach nadzwyczajnych (patrz pkt.3).
3. PKBWL aktualnie posiada budżet przeznaczony na działalność bieżącą i inwestycje (w ramach budżetu państwa część 39 – Transport, dział 750 - Administracja publiczna, rozdział 75001 - Urzędy naczelnych i centralnych organów administracji rządowej), którym dysponuje zgodnie z przepisami obowiązującymi w Ministerstwie Infrastruktury. W przypadku zaistnienia dużego wypadku lotniczego, którego koszty badania przekraczają możliwości finansowe Komisji i MI może zostać uruchomiona procedura pozyskania dodatkowych środków z rezerwy ogólnej budżetu państwa.
4. Ustanowienie jednego organu uprawnionego do badania zdarzeń we wszystkich rodzajach transportu ma zarówno pozytywne, jak i negatywne strony i zastosowanie takiego rozwiązania wymagałoby dogłębnej analizy i zebrania doświadczeń z innych państw. Sprawa ta wykracza poza kompetencje PKBWL.
Na chwilę obecną nie są prowadzone prace z udziałem Komisji zmierzające do zintegrowania badań wypadków zaistniałych w różnych rodzajach transportu.
Czy incydent z zahaczeniem dronem drzewa który skutkował tylko wymianą śmigiełka lub czy większa szkoda własna/nawet szkoda całkowita BSP, ale nie skutkująca uruchomieniem polisy OC w stosunku do osób i mienia obcego lub czy atak na BSP w udziałem ptaka powinien być zgłaszany w CBZ? Czy PKBWL może wydać jakiś komunikat z wytycznymi w zakresie klasyfikacji zdarzeń lotniczych i incydentów, które powinny być zgłaszane w CBZ?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: Każde zgłoszenie (zdarzenie) PKBWL traktuje indywidualnie i nie sposób jest z góry określić jakie zdarzenia należy zgłaszać ,a jakie nie, gdyż legislacja w tym zakresie nie jest jeszcze kompletna. Zgłaszający nie musi kwalifikować zdarzenia, należy to do Komisji i po zakwalifikowaniu stosowna informacja jest umieszczana w CBZ. Wysokość szkody i uruchomienie polisy nie decyduje o kwalifikacji zdarzenia.
Z jakiego powodu od 22 lipca 2018 r. PKBWL zaprzestała publikacji rejestru zdarzeń lotniczych, w związku z czym nie jest on dostępny opinii publicznej?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: W obecnym składzie Komisji nie są znane powody, dla których od pewnego momentu PKBWL zaprzestała publikacji rejestru zdarzeń. Jednocześnie informujemy, że zgłoszenia o zdarzeniach lotniczych z roku 2019 przechowywane są w formie elektronicznej w Centralnej Bazie Zgłoszeń (dalej: CBZ). CBZ jest utrzymywana przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego i zapewnia nadzorowany i rejestrowany dostęp do zgłoszeń Inspektorom Urzędu oraz Członkom Komisji lub innym upoważnionym podmiotom - jest to zgodne z zadaniami i kompetencjami Prezesa Urzędu, o których mowa w art. 21 Ustawy oraz w art. 6 ust. 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zgłaszania i analizy zdarzeń w lotnictwie cywilnym. Znajduje się tam wprawdzie wymóg prowadzenia bieżącego rejestru zdarzeń lotniczych, jednak nie jest to wymóg podawania go do publicznej wiadomości. Tym niemniej zapewniamy, że Komisja widzi potrzebę łatwiejszego dostępu do publikowanych raportów. W nadchodzącym roku przewidziana jest poprawa funkcjonalności strony internetowej Komisji.
Czy nowe kierownictwo Komisji zauważa obszary funkcjonowania Komisji wymagające zmian, poprawy, w stosunku do tego jak Komisja funkcjonowała w czasie poprzedniej kadencji Przewodniczącego oraz jego zastępcy ds. pilotażowych i Sekretarza Komisji, którzy już nie są członkami Komisji?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: Obecne kierownictwo Komisji zauważa obszary wymagające zmiany i poprawy. Te zmiany już zachodzą, tylko nie są na razie widoczne na zewnątrz, ponadto zachodzą wolniej niż byśmy chcieli (COVID 19). Zachęcam do przesyłania merytorycznych i uzasadnionych uwag na adres: ;
Czy budżet PKBWL oraz zasoby kadrowe i organizacyjne są wystarczające do zapewnienia wymaganego właściwego poziomu prac Komisji?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: Tak.
W jaki sposób Komisja PKBWL promuje bezpieczeństwo w lotnictwie cywilnym?
Odpowiedź Przewodniczącego PKBWL: PKWBL zapewnia promowanie bezpieczeństwa miedzy innymi poprzez udział w różnego rodzaju konferencjach takich jak ta organizowana przez ULC, a także udział w tematycznych przedsięwzięciach dla społeczeństwa lotniczego takich jak np. Noc w Instytucie Lotnictwa oraz organizowanie szkoleń np. dla ekspertów Komisji.
Paragraf 4.3.1 rozporządzenia o osłonie meteorologicznej - czy nie jest błędem wymienienie służby informacji lotniczej?
Departament Żeglugi Powietrznej ULC: Zapis paragrafu 4.3.1 rozporządzenia o osłonie meteorologicznej dotyczący służby informacji lotniczej nie jest błędem. Służby meteorologiczne dostarczają informacje zarówno służbom (ośrodkom) informacji powietrznej (FIS) co określone jest m.in. w pkt 1.3 dodatku 9 część II Załącznika 3 oraz w pkt 7.1.2 Załącznika 11 do Konwencji jak również organom służby informacji lotniczej (AIS) co określone jest m.in. w pkt 3.1 dodatku 9 część II Załącznika 3 do Konwencji.
Czy proces administracyjny związany z certyfikacją powinien rozpocząć się od uzgodnień międzyresortowych w zakresie wyznaczenia służby meteorologicznej?
Departament Żeglugi Powietrznej ULC: Wyznaczenie służb żeglugi powietrznej (w tym meteorologicznych) reguluje Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 14 maja 2013 roku w sprawie sposobu wyznaczania instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej będące wypełnieniem delegacji art. 128 ustawy z dnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze. Zgodnie z nim proces certyfikacji jest niezależny od procesu wyznaczenia. Wyznaczenie służb żeglugi powietrznej to kompetencje Ministra właściwego ds. transportu, we współpracy z Ministrem Obrony Narodowej, po zasięgnięciu opinii Prezesa ULC. Niezwykle istotna jest również opinia zarządzającego portem lotniczym, który będzie partycypował w części opłat za zapewnianie służby żeglugi powietrznej realizujących zadania na rzecz lotniska. Nie wszystkie certyfikowane służby żeglugi powietrznej podlegają obowiązkowemu procesowi wyznaczenia. I tak służby meteorologiczne nie muszą być wyznaczane. Aktualna regulacja dotycząca wyznaczenia określa, że wniosek o wyznaczenie mogą składać podmioty posiadające certyfikat. Jest to więc proces wtórny do procesu certyfikacji.
Czy dokonano odpowiednich regulacji i czynności by zainteresowane podmioty w państwie ustanowiły całościowe i skoordynowane zbiory uzgodnień, procedur i list kontrolnych służących skutecznej realizacji programu pomocy ofiarom wypadków lotniczych i ich rodzinom przez niezbędny okres czasu i jakie to są regulacje?
Wydział Zarządzania Kryzysowego ULC: Temat poruszony podczas konferencji rzeczywiście nawiązuje do roli jaką ma wypełniać „Krajowy plan pomocy ofiarom wypadków lotniczych w lotnictwie cywilnym i ich rodzinom” (KPP). Projekt tego dokumentu został opracowany w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego i skierowany 29 lipca 2019 r. do DL MI. Właścicielem KPP jest MI i to właśnie tam (DL MI) należy kierować pytania dotyczące zaawansowania prac zmierzających do implementacji KPP oraz jego końcowej zawartości.