Podstawa prawna

Swoboda ustalania taryf w przewozach wspólnotowych

Wymogi dotyczące taryf przewozu lotniczego

Zgłaszanie nowej taryfy lub zmiana obowiązującej taryfy

• Zgłaszanie taryfy
• Treść informacji zawierającej zgłoszenie taryfy
• Ewentualne dodatkowe informacje odnoszące się do taryfy
• Forma przedstawienia informacji dotyczącej taryfy
• Decyzja Prezesa Urzędu w kwestii publikacji taryfy
• Wydanie przez Prezesa Urzędu Decyzji ws. taryfy przewozu lotniczego

Kontakt

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze – art. 198

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 października 2003 r., w sprawie taryf przewozu lotniczego

3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 z dnia 24 września 2008 r. w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty – art. 22-23

4. Umowy o komunikacji lotniczej

Zgodnie z art. 198 ustawy z dnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze (t. j.: Dz. U. 2006 Nr 100 poz. 626, z późn. zm.), Urząd Lotnictwa Cywilnego zobowiązany jest m.in. do prowadzenia nadzoru nad taryfami przewozu lotniczego stosowanymi w przewozach do/z/w RP, w tym również oceny – w razie potrzeby – poziomu taryf w szczególności w przewozach do/z krajów trzecich.

Zgodnie z ww. przepisami ustawy oraz rozporządzeń, jak również postanowieniami stosownych umów o komunikacji lotniczej, przewoźnicy lotniczy wykonujący przewóz regularny obowiązani są przekazywać Prezesowi ULC dane dotyczące wysokości i warunków publikowanych przez siebie taryf lotniczych.

 Swoboda ustalania taryf w przewozach lotniczych

Zgodnie z rozporządzeniem wspólnotowym nr 1008/2008 przewoźnicy lotniczy posiadający koncesję wydaną przez odpowiedni organ jednego z państw członkowskich należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tzw. wspólnotowi przewoźnicy lotniczy) swobodnie ustalają taryfy lotnicze i stawki za przewóz towarów na trasach wewnątrzwspólnotowych. Analogiczną swobodą dysponują także przewoźnicy z państw trzecich wykonujący przewóz wewnątrz Wspólnoty Europejskiej (WE) pod warunkiem, iż na zasadzie wzajemności takie same prawa przyznane są przewoźnikom wspólnotowym wykonującym operacje w takim państwie.

Swoboda ta nie ma zastosowania w sytuacji, gdy trasa obsługiwana jest na zasadzie obowiązku użyteczności publicznej, w ramach którego określono wymogi dotyczące taryf przewozu lotniczego.

Wskazać należy, iż przepisy ww. rozporządzenia zakazują dyskryminowania przewoźników lotniczych z powodu ich przynależności państwowej w sytuacji wykonywania przez nich przewozu pomiędzy terytorium danego państwa a państwem trzecim. W odniesieniu do takich operacji, niezależnie od postanowień dwustronnych umów o komunikacji lotniczej, państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia każdemu przewoźnikowi wspólnotowemu swobodnego ustalania taryf i stawek lotniczych. Oznacza to w praktyce zniesienie z dniem wejścia w życie przedmiotowego rozporządzenia wszelkich istniejących ograniczeń taryfowych dla wspólnotowych przewoźników lotniczych na trasach pomiędzy państwem WE a państwem trzecim wynikających z dwustronnych umów między państwami członkowskimi WE.

Wymogi dotyczące taryf przewozu lotniczego

Niezależnie od wskazanej powyżej swobody w ustalaniu taryf przewozu lotniczego, przepisy prawa wspólnotowego zawarte w rozporządzeniu nr 1008/2008 wprowadziły pewne wymogi dotyczące stosowania zasady niedyskryminacji w stosowaniu taryf, jak również w odniesieniu do sposobu podawania taryf przewozu lotniczego do publicznej wiadomości.

Przedmiotowe rozporządzenie wprowadziło m.in. nowe zasady publikacji taryf przewozu lotniczego, wykonywanego z portów lotniczych położonych na terytorium państw WE. Należy w tym miejscu jednak wyraźnie podkreślić, iż przepisy dotyczące ustalania taryf określone w ww. rozporządzeniu nie zastępują, ale jedynie uzupełniają przepisy dotyczące nieuczciwych praktyk oraz inne przepisy dotyczące ochrony konsumentów.  Określone w rozporządzeniu wymogi dotyczą wszystkich form oferowania i upublicznienia taryfy przewozu: poprzez Internet, telefon, ogłoszenia w prasie, radiu i telewizji itp. Stosują się one do wszystkich usług przewozu lotniczego wykonywanych z portu lotniczego położonego w państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej i dotyczą zarówno taryf publikowanych przez przewoźnika lotniczego, jak i biuro podróży. 

Zgodnie z art. 23 rozporządzenia, zarówno taryfy lotnicze stosowane w przewozach pasażerskich, jak i stawki lotnicze stosowane w przewozie towarów, dostępne publicznie muszą zawierać:

• obowiązujące warunki przewozów lotniczych,
• ostateczną cenę, jaką konsument będzie zobowiązany zapłacić – cena ta uwzględnia wysokość taryfy/stawki lotniczej oraz wszystkie należne podatki, dopłaty, opłaty oraz inne należności, które są niemożliwe do uniknięcia i możliwe do przewidzenia w chwili publikacji,
• wyszczególnienie poszczególnych rodzajów opłat składających się na ostateczną cenę przewozu, w tym co najmniej:

1. taryfę/stawkę lotniczą, 
2.  podatki,
3. opłaty lotniskowe,
4. inne opłaty, dopłaty i należności, takie jak związane z ochroną lub paliwem,
   jeżeli są one dodane do taryfy/stawki lotniczej.

Ostateczna cena przewozu powinna być wskazana na wszystkich etapach procesu oferowania i zawierania umowy. Podanie poszczególnych składowych ostatecznej ceny nie zwalnia przewoźnika z obowiązku wskazania pełnej ostatecznej ceny przewozu. 

Niezależnie od powyższego, rozporządzenie zobowiązuje przewoźników lotniczych do przekazywania w sposób wyraźny, przejrzysty i jednoznaczny na początku procesu rezerwacji informacji o wszystkich opcjonalnych dopłatach do ceny, przy czym zgoda klienta na ww. dopłaty powinna być wyrażana na zasadzie opcjonalnej (opt-in – przystąpienia do korzystania).

Rozporządzenie wprowadza również wprost zakaz dyskryminacji ze względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania konsumenta, jak również ze względu na miejsce siedziby przedstawiciela przewoźnika lotniczego lub innego podmiotu, prowadzącego sprzedaż biletów na terenie Wspólnoty

Zgłaszanie nowej taryfy lub zmiana obowiązującej taryfy

Zgłasznie taryfy

Zgodnie z przepisami art. 198 ust. 2 ustawy Prawo lotnicze [link do art.] taryfy, które mają być stosowane w przewozach lotniczych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przewozach międzynarodowych wykonywanych do i z Rzeczypospolitej Polskiej, powinny być zgłaszane Prezesowi ULC na 30 dni przed ich wprowadzeniem w życie, z wyjątkiem przypadków, w których Prezes ULC zwolnił przewoźników z tego obowiązku lub skrócił termin do ich przedstawienia.

Na podstawie § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury ww. zgłoszeniu nie podlegają opłaty czarterowe i stawki za miejsce pasażerskie (ceny w pasażerskich przewozach nieregularnych).
Jednocześnie zgodnie z przepisami § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury [link do rozporządzenia] taryfy przewozu lotniczego stosowane w regularnych przewozach lotniczych na trasach do, z oraz w Rzeczypospolitej Polskiej zgłasza się Prezesowi ULC w formie pisemnej, przy użyciu telefaksu, poczty elektronicznej lub teleksowej łączności lotniczej, w walucie obowiązującej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Treść informacji zawierającej zgłoszenie taryfy

Zgodnie z przepisami §5 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury, zgłoszenie Prezesowi ULC nowej lub zmiana obowiązującej taryfy przewozu lotniczego powinna zawierać w szczególności informacje nt:

• nazwy wprowadzonej taryfy;
• poziomu wprowadzonej taryfy;
• trasy, na której ma obowiązywać;
• okresu obowiązywania;
• skróconych warunków stosowania taryfy;
• uzasadnienia jej wprowadzenia;
• porównania pakietu dotychczasowego i nowego, wraz ze wskazaniem zmiany w sposób ilościowy i procentowy.

Taryfa przewozu lotniczego zgłoszona zgodnie z przepisami art. 198 ust. 2 ustawy, może być stosowana w przewidzianym terminie, jeżeli w terminie 7 dni roboczych od dnia dokonania zgłoszenia taryfy Prezes ULC nie podejmie decyzji o jej wycofaniu lub wstrzymaniu, zgodnie z przepisami §7 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury.

Ewentualne dodatkowe informacje odnoszące się do taryfy

Zgodnie z przepisami §8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury, Prezes Urzędu przed podjęciem decyzji o wycofaniu lub wstrzymaniu stosowania taryfy , może zażądać od przewoźnika lotniczego przedstawienia dodatkowych informacji, których przewoźnik nie umieścił w uzasadnieniu zgłoszenia, a które mogą mieć wpływ na ocenę zgłoszonej taryfy przewozu lotniczego.

W szczególności Prezes ULC może żądać od przewoźnika lotniczego przedstawienie następujących informacji:

• kosztów pełnych rejsu, na którym ma być stosowana taryfa przewozu lotniczego podana w zgłoszeniu;
•  kosztów operacyjnych rejsu, na którym ma być stosowana taryfa przewozu lotniczego podana w zgłoszeniu, z wyszczególnieniem kosztów dystrybucji biletów lotniczych, w tym kosztów prowizji agencyjnej za sprzedaż tych biletów;
• kosztów obsługi i przewozu jednego pasażera w rejsie, na którym ma być stosowana taryfa przewozu lotniczego podana w zgłoszeniu;
• współczynnika wykorzystania miejsc pasażerskich w rejsie wraz z pojemnością samolotu operującego na trasie, na której ma być stosowana taryfa przewozu lotniczego podana w zgłoszeniu;
• zestawienia wszystkich taryf przewozu lotniczego wraz z przypisanymi do nich warunkami ich stosowania, obowiązujących pomiędzy parą punktów lub parą państw, których dotyczy zgłoszona taryfa;
• struktury taryfowej na danej trasie stanowiącej zestawienie wszystkich rodzajów taryf przewozu lotniczego stosowanych przez przewoźników na danej trasie.

W przypadku stawek za przewóz towarów, Prezes Urzędu może żądać od przewoźnika lotniczego przedstawienia informacji dotyczących w szczególności:

• wszystkich stawek za przewóz towarów stosowanych w przewozie lotniczym wraz z przypisanymi do nich warunkami stosowanymi przez składającego zgłoszenie oraz innych przewoźników operujących pomiędzy parą punktów lub parą państw, których dotyczy zgłoszona stawka;
• kosztów pełnych rejsu przeznaczonego tylko do przewozu towarowego, na którym ma być stosowana taryfa przewozu lotniczego podana w zgłoszeniu;
• kosztów operacyjnych rejsu przeznaczonego tylko do przewozu towarowego, na którym ma być stosowana taryfa przewozu lotniczego podana w zgłoszeniu.

Forma przedstwienia informacji dotyczącej taryfy

Prezes Urzędu - zgodnie z przepisami §9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury - może żądać ww. informacji w formie pisemnej, a także przy użyciu środków elektronicznych lub telefonicznie, jeżeli okres czasu pomiędzy otrzymanym zgłoszeniem i planowanym wejściem w życie taryfy przewozu lotniczego jest na tyle krótki, że uzasadnia żądanie w takiej formie. Żądanie informacji uzupełniających zgłoszone telefonicznie należy potwierdzić w formie pisemnej lub przy użyciu środków elektronicznych w możliwie krótkim terminie.

Decyzja Prezesa Urzędu w kwestii publikacji taryfy

Prezes Urzędu zgodnie z przepisami ustawy Prawo lotnicze może:

• Zaakceptować publikację nowej taryfy przewozu lotniczego lub zmianę do taryfy już obowiązującej;
• Wstrzymać – w drodze decyzji administracyjnej – publikację taryfy przewozu lotniczego jeśli jest ona nadmiernie zaniżona, w szczególności gdy zmusza innych przewoźników lotniczych do obniżania taryf na rynku poniżej poziomu kosztów bądź zmierza do wyeliminowania z rynku słabszych konkurentów
• Wycofać podstawową taryfę przewozu lotniczego, która jest zbyt wysoka, w szczególności w warunkach niedostatecznej konkurencji

Ze względu jednak na opisaną powyżej a wynikającą z rozporządzenia wspólnotowego nr 1008/2008 swobodę ustalania taryf przewozu lotniczego na trasach wewnątrzwspólnotowych oraz trasach do państw trzecich w odniesieniu do przewoźników wspólnotowych powyższe możliwości wstrzymania albo wycofania taryfy nie mają zastosowania.
 

Wydanie przez Prezesa Urzędu Decyzji ws. taryfy przewozu lotniczego

Zgodnie z przepisami §10 rozporządzenia Ministra Infrastruktury, Prezes Urzędu w przypadku wydania decyzji o wycofaniu albo wstrzymaniu taryfy przewozu lotniczego, może poinformować o tym władze lotnicze państwa rejestracji przewoźnika oraz państwa, do którego ma zastosowanie kontrolowana taryfa przewozu lotniczego

Kontakt

Komórka prowadząca: Wydział Statystyk i Analiz (LER-4) Tel. +48 22 520 73 45 Fax. +48 22 520 73 49 email: